ជំងឺគ្រុនឈីក (CHIK) បណ្ដាលមកពីមេរោគ ឈីគុនហ្គុនយ៉ា (Chikungunya)។ វីរុស Chikungunya ត្រូវបានឆ្លងរាលដាលទៅកាន់មនុស្សដោយការខាំរបស់មូសដែលឆ្លងវីរុស។ រោគសញ្ញាទូទៅបំផុតនៃការឆ្លង គឺគ្រុនក្តៅ និងឈឺសន្លាក់។ រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតអាចរួមមានឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ ហើមសន្លាក់ ឬឡើងកន្ទួល។
(អាន:ស្បែកកូនរបស់អ្នកនឹងស្អាតហើយមិនរមាស់បើធ្វើតាមវិធីនេះ តើកូនស្រីរបស់អ្នកចេះតែរមាស់ស្បែកមែនទេ?)
ការផ្ទុះឡើងបានកើតឡើងនៅក្នុងប្រទេសជាច្រើននៅទ្វីបអាហ្វ្រិក អាស៊ី អឺរ៉ុប និងមហាសមុទ្រឥណ្ឌា និងប៉ាស៊ីហ្វិក។ នៅចុងឆ្នាំ ២០១៣ វីរុស chikungunya ត្រូវបានគេរកឃើញជាលើកដំបូងនៅទ្វីបអាមេរិកនៅលើកោះក្នុងតំបន់ការីប៊ីន។ មានហានិភ័យដែលវីរុសនឹងត្រូវបាននាំចូលទៅតំបន់ថ្មីដោយអ្នកដំណើរដែលឆ្លង។
មិនមានវ៉ាក់សាំងការពារ ឬថ្នាំដើម្បីព្យាបាលការឆ្លងវីរុស chikungunya ទេ។ អ្នកអាចការពារខ្លួនបានដោយការការពារកុំឱ្យមូសខាំ។ នៅពេលធ្វើដំណើរទៅប្រទេសដែលមានមេរោគ chikungunya សូមប្រើថ្នាំសម្លាប់សត្វល្អិតពាក់អាវដៃវែង និងខោហើយស្នាក់នៅកន្លែងដែលមានម៉ាស៊ីនត្រជាក់ ឬដែលប្រើកញ្ចក់បង្អួច និងទ្វារ។
(អាន:ថ្នាំងងុយគេង ពេលអ្នកគួរប្រើ)
រោគសញ្ញា
មនុស្សភាគច្រើនដែលឆ្លងវីរុស chikungunya នឹងវិវត្តរោគសញ្ញាមួយចំនួន។
រោគសញ្ញាច្រើនតែចាប់ផ្តើម ៣-៧ ថ្ងៃ បន្ទាប់ពីត្រូវបានមូសខាំ។ រោគសញ្ញាទូទៅបំផុត គឺគ្រុនក្តៅ និងឈឺសន្លាក់។
រោគសញ្ញាផ្សេងទៀតអាចរួមមានឈឺក្បាល ឈឺសាច់ដុំ ហើមសន្លាក់ ឬឡើងកន្ទួល។
ជំងឺ Chikungunya មិនច្រើនតែបណ្តាលឱ្យស្លាប់នោះទេ ប៉ុន្តែរោគសញ្ញាអាចធ្ងន់ធ្ងរនិងពិការ។
អ្នកជំងឺភាគច្រើនមានអារម្មណ៍ធូរស្រាលក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍។ ចំពោះមនុស្សខ្លះការឈឺសន្លាក់អាចបន្តកើតមានរាប់ខែ។
អ្នកដែលប្រឈមនឹងជំងឺធ្ងន់ធ្ងរជាងនេះរួមមាន ទារកទើបនឹងកើត មនុស្សចាស់ (អាយុ ៦៥ ឆ្នាំ) និងអ្នកដែលមានជំងឺដូចជាជំងឺលើសសម្អាធឈាម ទឹកនោមផ្អែម ឬជំងឺបេះដូង៕