ការទល់លាមក ឬ ការពិបាកបន្ទោរបង់ មិនមែនគ្រាន់តែជាបញ្ហាបន្តិចបន្តួចដែលរំខានដល់ពោះវៀននោះទេ! វាជាបញ្ហាទូទៅដែលមនុស្សស្ទើរគ្រប់គ្នាធ្លាប់ជួបប្រទះ ប៉ុន្តែបើវាវិវត្តទៅជារ៉ាំរ៉ៃ វាអាចបង្កផលប៉ះពាល់ធ្ងន់ធ្ងរទាំងផ្លូវកាយ និងផ្លូវចិត្ត។
តើការពិបាកបន្ទោរបង់ដែលអ្នកកំពុងជួបប្រទះ គ្រាន់តែបណ្តាលមកពីញ៉ាំបន្លែតិចមែនទេ? ចម្លើយគឺ ទេ! ជួនកាលឫសគល់ពិតនៃជំងឺនេះ ទាមទារឲ្យមានការពិនិត្យរុករកយ៉ាងស៊ីជម្រៅ ដោយគ្រូពេទ្យឯកទេស (ដូចជាការឆ្លុះពោះវៀនធំ ការថតស្កេន ឬតេស្តឈាម)។
ក. មូលហេតុសំខាន់ៗដែលធ្វើឲ្យអ្នកជាប់គាំងនឹងការទល់លាមក
បញ្ហាទល់លាមកអាចកើតឡើងដោយសារកត្តាជាច្រើន ដែលភាគច្រើនទាក់ទងនឹងទម្លាប់រស់នៅ និងរបបអាហារ៖
- របបអាហារខ្វះជាតិសរសៃ (Fiber): មិនថាបន្លែ ឬផ្លែឈើទេ ការញ៉ាំមិនគ្រប់គ្រាន់ធ្វើឲ្យលាមករឹង និងពិបាករុញច្រាន។
- ផឹកទឹកមិនគ្រប់គ្រាន់: កង្វះជាតិទឹកធ្វើឲ្យពោះវៀនស្រូបយកទឹកពីលាមកច្រើនពេក រហូតលាមកស្ងួត និងរឹង។
- ភាពមិនមានតុល្យភាពនៃមេរោគល្អ: បាក់តេរីល្អក្នុងពោះវៀនដើរតួនាទីសំខាន់ក្នុងការរំលាយអាហារ។
- ឥទ្ធិពលថ្នាំពេទ្យមួយចំនួន: ថ្នាំមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ ថ្នាំបន្សាបជាតិអាស៊ីត ឬថ្នាំដែលមានផ្ទុក ជាតិកាល់ស្យូម និងជាតិដែក អាចធ្វើឲ្យទល់លាមក។
- ការប្រើប្រាស់ផលិតផលទឹកដោះគោ និងស្ករច្រើនពេក: អាចបង្កជាបញ្ហានៃការរំលាយអាហារ និងរាំងស្ទះចលនាពោះវៀន។
- បញ្ហាផ្លូវចិត្ត (Stress): ការគិតច្រើន និងភាពពិបាកចិត្ត អាចប៉ះពាល់ដល់ប្រព័ន្ធប្រសាទដែលគ្រប់គ្រងចលនាពោះវៀន។
- កង្វះលំហាត់ប្រាណ: សកម្មភាពរាងកាយជួយជំរុញចលនារបស់ពោះវៀន។
- ញ៉ាំថ្នាំបញ្ចុះញឹកញាប់ពេក: ការប្រើថ្នាំបញ្ចុះ (Laxatives) រយៈពេលយូរអាចធ្វើឲ្យពោះវៀន ចុះខ្សោយ និងលែងដំណើរការដោយខ្លួនឯង។
ខ. ផលវិបាកដែលទល់លាមកអាចបង្កបាន
បើអ្នកបណ្តោយឲ្យបញ្ហាទល់លាមកនេះនៅតែបន្តរ៉ាំរ៉ៃ ហានិភ័យសុខភាពធ្ងន់ធ្ងរអាចនឹងកើតឡើង៖
- ជំងឺឫសដូងបាត (Hemorrhoids): ការប្រឹងបន្ទោរបង់ខ្លាំង នាំឲ្យសរសៃឈាមនៅបាតរីកប៉ោង។
- ដាច់រហែកភ្នាសបាត (Anal Fissure): លាមករឹងអាចធ្វើឲ្យភ្នាសរន្ធគូថរហែក ដែលបង្កជា ការឈឺចាប់ និងធ្លាក់ឈាម ពេលបន្ទោរបង់។
- ខ្សោយពោះវៀនធំរ៉ាំរ៉ៃ: បើទល់លាមកយូរ អាចធ្វើឲ្យមុខងារពោះវៀនចុះខ្សោយ។
- បង្កើនហានិភ័យមហារីកពោះវៀនធំ: ទោះបីមិនទាន់មានភស្តុតាងច្បាស់លាស់ក៏ដោយ ការរក្សាកាកសំណល់ក្នុងពោះវៀនយូរអាចជាកត្តាប្រឈមមុខមួយ។
ពេលណាដែលអ្នកគួរជួបគ្រូពេទ្យបន្ទាន់?
ដើម្បីចៀសវាងផលវិបាកទាំងនេះ អ្នកត្រូវចាប់ផ្តើម កែប្រែទម្លាប់រស់នៅ ដូចជា កាត់បន្ថយភាពតានតឹង ញ៉ាំអាហារមានជាតិសរសៃត្រឹមត្រូវ និងធ្វើលំហាត់ប្រាណ។
ប៉ុន្តែ បើអ្នកមានរោគសញ្ញាណាមួយដូចខាងក្រោម ចាំបាច់ត្រូវតែទៅពិគ្រោះជាមួយវេជ្ជបណ្ឌិតឯកទេសភ្លាម ដើម្បីបង្ការភាពធ្ងន់ធ្ងរ៖
- ទល់លាមកលើសពី ២ ថ្ងៃ ឡើងទៅដោយមិនធូរស្រាល។
- ស្រកទម្ងន់លឿន និងខុសពីធម្មតា។
- ស្លេកស្លាំង ដោយគ្មានមូលហេតុច្បាស់លាស់។
- ធ្លាក់ឈាម ពេលបន្ទោរបង់។
- ឈឺចុកចាប់ក្នុងពោះរ៉ាំរ៉ៃ។
កុំធ្វេសប្រហែស! ការពិនិត្យទាន់ពេលវេលា គឺជាមធ្យោបាយដ៏ល្អបំផុតដើម្បីការពារសុខភាព និងអាយុជីវិតរបស់អ្នក៕
(ប្រភព៖ មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត)