ជំងឺទឹកនោមប្រៃ (Nephrotic Syndrome) គឺជាជំងឺតម្រងនោមដ៏ធ្ងន់ធ្ងរមួយដែលអ្នកមិនអាចមើលរំលងបានឡើយ។ ជំងឺនេះកើតឡើងនៅពេលដែល តម្រង Glomeruli របស់តម្រងនោមខូចខាត ហើយបណ្តាលឲ្យបាត់បង់ ជាតិប្រូតេអ៊ីន យ៉ាងច្រើនហូរចេញទៅក្នុងទឹកនោម។
ការយល់ដឹងពីរោគសញ្ញាដំបូងៗ និងមូលហេតុបង្ក គឺសំខាន់ណាស់ ដើម្បីទទួលបានការព្យាបាលទាន់ពេល និងការពារកុំឲ្យខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ។
១. រោគសញ្ញាដែលបង្ហាញថាអ្នកមានជំងឺទឹកនោមប្រៃ
រោគសញ្ញាទាំងនេះកើតឡើងដោយសារការបាត់បង់ប្រូតេអ៊ីនក្នុងឈាម ដែលបណ្តាលឲ្យមានការហើម និងភាពអស់កម្លាំង៖
- ទឹកនោមមានពពុះច្រើនខុសធម្មតា: នេះគឺជារោគសញ្ញាដ៏ច្បាស់លាស់បំផុត ដោយសារតែវត្តមានប្រូតេអ៊ីនច្រើនលើសលប់នៅក្នុងទឹកនោម (ដូចការវាយពងមាន់)។
- ឡើងគីឡូលឿន និងហើម: ហើមខ្លួន (ជាពិសេសមុខ ភ្នែក ជើង និងកជើង) លឿនខុសធម្មតា ដោយសារការប្រមូលផ្តុំសារធាតុរាវ (ទឹក) នៅក្នុងខ្លួន។
- អស់កម្លាំង ល្ហិតល្ហៃរ៉ាំរ៉ៃ: កង្វះប្រូតេអ៊ីន និងសារធាតុចិញ្ចឹមសំខាន់ៗ។
- បាត់បង់ចំណង់អាហារ: មិនមានអារម្មណ៍ចង់បរិភោគអាហារ។
២. មូលហេតុចម្បងដែលបង្កឲ្យមានជំងឺទឹកនោមប្រៃ
ជំងឺទឹកនោមប្រៃចំពោះមនុស្សពេញវ័យអាចមានមូលហេតុស្មុគស្មាញ និងច្រើនយ៉ាង៖
- ការខូចខាតកោសិកាតម្រង (Glomeruli): គឺជាមូលហេតុផ្ទាល់នៃជំងឺនេះ ដែលរួមមានជំងឺដូចជា៖
- ជំងឺ Minimal change disease
- ជំងឺ Focal segmental glomerulosclerosis
- ជំងឺរ៉ាំរ៉ៃទូទៅ: ជំងឺធ្ងន់ធ្ងរដែលវាយប្រហារសរីរាង្គក្នុងខ្លួន រួមមាន៖
- ជំងឺទឹកនោមផ្អែម រ៉ាំរ៉ៃយូរឆ្នាំ (ជាមូលហេតុញឹកញាប់បំផុត)
- ជំងឺ លូពីស (Lupus nephritis)
- បញ្ហាអំឡុងពេលមានផ្ទៃពោះ:
- ជំងឺ បម្រុងក្រឡាភ្លើង ឬក្រឡាភ្លើង (Pre-eclampsia ឬ Eclampsia) ចំពោះស្ត្រីមានផ្ទៃពោះ។
- ឥទ្ធិពលថ្នាំ និងជំងឺឆ្លង:
- ការប្រើប្រាស់ថ្នាំដែលមានលទ្ធភាពពុលតម្រងនោម ដូចជា ថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ (NSAIDs) ជាដើម។
- កត្តាឆ្លងរោគ: ដូចជា ជំងឺរលាកថ្លើម (Hepatitis), ឆ្លងមេរោគអេដស៍ (HIV)។
- ជំងឺមហារីក: ដូចជា មហារីកសួត ឬមហារីកឈាម។
សារៈសំខាន់នៃការស្វែងរកមូលហេតុ
អ្នកទាំងអស់គ្នាគួរដឹងថា ការរុករកមូលហេតុពិតប្រាកដ ដែលបង្កឲ្យមានជំងឺទឹកនោមប្រៃ គឺពិតជាមានសារៈសំខាន់ណាស់! គ្រូពេទ្យត្រូវធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យដើម្បីកំណត់មូលហេតុ ដើម្បី៖
- កំណត់ការព្យាបាលត្រឹមត្រូវ។
- ការពារផលវិបាក រហូតដល់ ខ្សោយតម្រងនោមរ៉ាំរ៉ៃ ដែលតម្រូវឲ្យលាងឈាម។
ប្រសិនបើអ្នកសង្កេតឃើញមានពពុះទឹកនោមច្រើនហួសហេតុ ឬមានអាការៈហើមខ្លួនលឿន សូមប្រញាប់ទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យឯកទេសជាបន្ទាន់!
(ប្រភព៖ មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត)