របួសគ្រាំទ្រូង-សួត (Chest Trauma) គឺជាប្រភេទរបួសដែលកើតឡើងញឹកញាប់បំផុត ជាពិសេសដោយសារគ្រោះថ្នាក់ចរាចរណ៍ ឬការប៉ះទង្គិចនានា។ របួសនេះមិនមែនត្រឹមតែឈឺសាច់ដុំទ្រូងនោះទេ ប៉ុន្តែវាជា ជំងឺដែលអាចគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិតអ្នកជំងឺ ភ្លាមៗ ហើយទាមទារការព្យាបាលសង្គ្រោះបន្ទាន់!
សូមឈ្វេងយល់ពីរោគសញ្ញា ក្រុមប្រឈមមុខ និងផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរនៃរបួសដ៏គ្រោះថ្នាក់នេះ៖
១. តើអ្វីទៅជារបួសគ្រាំទ្រូង-សួត?
របួសគ្រាំទ្រូង-សួត គឺជាការប៉ះទង្គិចលើតំបន់ទ្រូងទាំងកម្រិតស្រាល និងធ្ងន់ ដែលរាប់តាំងពីរបួសលើស្បែក និងសាច់ដុំទ្រូង រហូតដល់ការប៉ះពាល់យ៉ាងធ្ងន់ធ្ងរដល់ សរីរាង្គក្នុងទ្រូង ដូចជា៖
- សួត (អាចបណ្តាលឲ្យរហែក ឬមានខ្យល់/ឈាមក្នុងសួត)
- បេះដូង
- សរសៃឈាមធំៗ (Aorta, Vena Cava)
❗ ការពិតដែលត្រូវដឹង: របួសប្រភេទនេះតម្រូវឲ្យមាន ការសម្រាកព្យាបាលសង្គ្រោះបន្ទាន់ និងតាមដានយ៉ាងដិតដល់នៅក្នុងមន្ទីរពេទ្យ ដើម្បីកាត់បន្ថយអត្រាមរណភាព។
២. ក្រុមមនុស្សដែលប្រឈមមុខខ្លាំង
របួសគ្រាំទ្រូង-សួត ហាក់ដូចជាមានទំនាក់ទំនងយ៉ាងខ្លាំងទៅនឹងសកម្មភាពខាងក្រៅ៖
- ភេទ: បុរសមានអត្រាប្រឈមរហូតដល់ ៧៨% ខណៈដែលស្ត្រីមានត្រឹមតែ ២២% ប៉ុណ្ណោះ។
- អាយុ: ភាគច្រើនកើតលើមនុស្ស ក្រោមអាយុ ៥០ ឆ្នាំ។
ការគំរាមកំហែងរួមផ្សំ: ក្នុងចំណោមអ្នករបួសគ្រាំទ្រូង មាន ៦៨% ដែលមានរបួសធ្ងន់ធ្ងរនៅកន្លែងផ្សេងទៀតក្នុងខ្លួន ដែលបន្ថែមទម្ងន់ដល់ការគំរាមកំហែងដល់អាយុជីវិត៖
- របួសប៉ះទង្គិចក្បាល: ៤០% នៃករណី
- របួសប៉ះទង្គិចបាក់បែកឆ្អឹង/ដាច់សាច់: ៣១%
- របួសគ្រាំគ្រាសរីរាង្គក្នុងពោះ: ២១%
៣. សញ្ញាអាសន្ន៖ រោគសញ្ញាដែលត្រូវប្រញាប់ទៅពេទ្យ
បើអ្នក ឬមនុស្សនៅជុំវិញអ្នកមានប្រវត្តិប៉ះទង្គិចទ្រូង ហើយមានរោគសញ្ញាទាំងនេះ សូមកុំបង្អង់យូរ៖
- ការឈឺចាប់: ឈឺចាប់ខ្លាំងក្នុងទ្រូងត្រង់កន្លែងប៉ះទង្គិច។
- ផ្លូវដង្ហើម: ដកដង្ហើមញាប់ និងតិចៗ (ដោយសារការឈឺចាប់) ឬ ថប់ដង្ហើម/ហត់ ខ្លាំង។
- ប្រតិកម្មរាងកាយ: ទឹកមុខស្លេកស្លាំង និង បែកញើសជោកខ្លួន។
- រោគសញ្ញារួមផ្សំ: ហើមមុខ និងទ្រូង (មានខ្យល់នៅក្រោមស្បែក) និងអ្នកជំងឺ ឡេះឡះ (វង្វេងវង្វាន់)។
៤. ផលវិបាកដែលអាចនាំឲ្យបាត់បង់ជីវិត
ផលវិបាកនៃរបួសនេះអាចកើតឡើងយ៉ាងលឿន និងធ្ងន់ធ្ងរ៖
- សម្ពាធឈាមចុះទាប (Hypotension): បណ្តាលមកពីការហូរឈាមក្នុងទ្រូង។
- កម្រិតអុកស៊ីសែនចុះទាប (Hypoxemia): ដោយសារសួតមិនអាចដំណើរការបានពេញលេញ។
- ការសន្លប់ធ្ងន់ធ្ងរ: អ្នកជំងឺ សន្លប់ស្តូកស្តឹង ឬ ដង្ហក់ខ្លាំង។
ដំបូន្មានសំខាន់: រាល់របួសប៉ះទង្គិចទ្រូង ត្រូវតែយកចិត្តទុកដាក់ជាអតិបរមា។ ការដឹកជញ្ជូន និងការព្យាបាលទាន់ពេល គឺជាគន្លឹះដើម្បីសង្គ្រោះអាយុជីវិត!
(ប្រភព៖ មន្ទីរពេទ្យកាល់ម៉ែត)