តើអ្នកធ្លាប់ដឹងទេថា ដើមកន្ទួតដែលដាំនៅក្បែរផ្ទះអ្នក មិនត្រឹមតែផ្តល់ផ្លែជូរអែមឆ្ងាញ់សម្រាប់បរិភោគនោះទេ តែវាជា ឃ្លាំងឱសថធម្មជាតិដ៏សម្បូរបែប តាំងពីចុងស្លឹកដល់គល់ឫស? រុក្ខជាតិដ៏តូចតែខ្លឹមមួយនេះ ត្រូវបានក្រសួងសុខាភិបាលទទួលស្គាល់ថា មានលក្ខណៈសម្បត្តិព្យាបាលដ៏គួរឲ្យកត់សម្គាល់។
១. ស្គាល់ដើមកន្ទួតឲ្យកាន់តែច្បាស់
ដើមកន្ទួត (Phyllanthus acidus Skeels) ជាប្រភេទចុល្លព្រឹក្ស (ដើមឈើតូច) ដែលមានកម្ពស់ពី ៤ ទៅ ៦ ម៉ែត្រ។
| លក្ខណៈពិសេស | ការពិពណ៌នា |
|---|---|
| លក្ខណៈទូទៅ | ដើមរលោង មែកស្រួយ ផ្លែចេញជាចង្កោមតាមមែកធាងដែលរបេះជ្រុះ។ |
| ស្លឹក | ស្លឹកទោល រាងពងក្រពើ ឬស្រួចចុង បរិភោគជាបន្លែបាន។ |
| ផ្លែ និងរសជាតិ | ផ្លែមានពណ៌លឿងតិចៗ មានផ្នត់ ៣ និងមានគ្រាប់តែមួយ។ ផ្លែមានរសជាតិ ជូរ និងផ្អែម-សាប ដែលជួយ បំបាត់ស្រេកទឹក ដ៏ពូកែ។ |
| សារធាតុគីមី | សម្បូរដោយ វីតាមីន C និងមានសារធាតុសំខាន់ៗដូចជា Protides, Lipids, Glucides, Acid Acetique។ សំបកឫសផ្ទុកនូវ Tanin ១៨%, Saponine និង Acid Galique។ |
២. គម្ពីរឱសថ៖ ការព្យាបាលដ៏អស្ចារ្យពីកន្ទួត
ផ្នែកនីមួយៗនៃដើមកន្ទួតសុទ្ធតែជាឱសថ៖ ឫស ដើម និងស្លឹក ត្រូវបានប្រើប្រាស់ដើម្បីព្យាបាលបញ្ហាសុខភាពជាច្រើន៖
ក. ផ្លែ (សម្រាប់ព្យាបាលខាងក្នុង)
- ជា ថ្នាំត្រជាក់ ធម្មជាតិ និងជួយព្យាបាល អាការៈក្អក។
- ដោយសារវាមានជាតិជូរអែម ផ្លែជួយ បំបាត់ស្រេកទឹក និងបង្កើនភាពស្រស់ស្រាយ។
ខ. សំបកដើម (សម្រាប់បញ្ហាបួស និងរលាក)
- ព្យាបាលបញ្ហា បួស, ស្វាយ, របួសចេញឈាម និង រមាស់។
- បំបាត់ ឈឺធ្មេញ និង ឈឺភ្នែក។
- ព្យាបាល រលាកត្រចៀកមានខ្ទុះ និង ក្អកមានស្លេស្ម។
- អាចយកទៅ ស្ងោរងូត សម្រាប់ព្យាបាល ចែងថ្ងៃ (រោលកម្តៅថ្ងៃ)។
គ. ស្លឹក (សម្រាប់កម្ដៅ និងការរលាក)
- ព្យាបាល គ្រុនក្តៅ ស្រាលៗ។
- យកទៅស្ងោរងូតដើម្បីបំបាត់ ចែងថ្ងៃ។
- ព្យាបាល ឈាមអញ្ចាញធ្មេញ។
- ស្លឹក និងឫស ជួយ ឃាត់ឈាម (សម្រាប់មុខរបួស) ផង និងជួយ រំលាយឈាមផ្តុំ ផង ព្រមទាំងធ្វើឲ្យ ឈាមរត់ស្រួល។
ឃ. ឫស និងសំបកឫស (សម្រាប់រោគសើស្បែក)
- ឫស និងសំបកឫស មានលក្ខណៈសម្បត្តិព្យាបាល រោគសើស្បែក។
- យកទៅដាំទឹកសម្រាប់ លាង កន្លែងរមាស់ ឬចែងថ្ងៃ។
⚠️ ចំណាំ៖ ការប្រុងប្រយ័ត្នខ្ពស់!
បើទោះបីជាឫស និងសំបកឫសមានប្រសិទ្ធភាពព្យាបាលក៏ដោយ តែវា មានជាតិពុល។ ដូច្នេះ ហាមដាច់ខាត បរិភោគ ឬផឹកទឹកដាំឫសក្នុងកម្រិតច្រើន! បើចាំបាច់ត្រូវផឹក គឺត្រូវប្រើក្នុង កម្រិតតិចតួចបំផុត និងស្ថិតក្រោមការណែនាំរបស់អ្នកជំនាញតែប៉ុណ្ណោះ៕
(ដកស្រង់ពី៖ រុក្ខជាតិឱសថកម្ពុជានៃក្រសួងសុខាភិបាល)