ភ្នែកក្រហមអាចកើតឡើងដោយសារមូលហេតុផ្សេងៗគ្នាជាច្រើន។ ការយល់ដឹងពីមូលហេតុច្បាស់លាស់ អាចជួយឱ្យអ្នកដោះស្រាយបញ្ហាបានត្រឹមត្រូវ។
1. ភ្នែកស្ងួត
ភ្នែកស្ងួតកើតឡើងនៅពេលដែលភ្នែកមិនមានសំណើមគ្រប់គ្រាន់ បណ្តាលឱ្យរលាក និងឡើងក្រហម។
- មូលហេតុ: វ័យចំណាស់, សម្លឹងអេក្រង់កុំព្យូទ័រយូរដោយមិនព្រិចភ្នែកញឹកញាប់។
- រោគសញ្ញា: រមាស់, ឈឺក្រហាយ។
- ដំណោះស្រាយ: ប្រើទឹកភ្នែកសិប្បនិម្មិត។ អនុវត្តច្បាប់ 20-20-20 (រៀងរាល់ ២០ នាទី ក្រឡេកមើលវត្ថុផ្សេងនៅចម្ងាយ ២០ ហ្វីត រយៈពេល ២០ វិនាទី)។ បើមិនធូរស្រាល គួរទៅពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។
2. អាលែហ្ស៊ី
ប្រតិកម្មអាលែហ្ស៊ីតាមរដូវ ដូចជាលំអងផ្កា ឬធូលីដី អាចបណ្តាលឱ្យភ្នែកឡើងក្រហម និងរលាក។
- មូលហេតុ: ប្រតិកម្មទៅនឹងលំអងផ្កា ឬធូលីដី។
- រោគសញ្ញា: ហើម, រមាស់ខ្លាំង (ដែលនាំឱ្យអ្នកត្រដុសភ្នែក), ហូរទឹកភ្នែក។
- ដំណោះស្រាយ: ស្អំភ្នែកដោយរបស់ត្រជាក់រយៈពេល ១៥ នាទី។ ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីរកវិធីគ្រប់គ្រងអាលែហ្ស៊ី។
3. ផលប៉ះពាល់ពីថ្នាំ
ថ្នាំមួយចំនួនដូចជា ថ្នាំប្រឆាំងអ៊ីស្តាមីន, ថ្នាំងងុយគេង ឬថ្នាំបំបាត់ការឈឺចាប់ អាចកាត់បន្ថយលំហូរឈាមទៅកាន់ភ្នែក ធ្វើឱ្យភ្នែកស្ងួត និងក្រហម។
- មូលហេតុ: ប្រើប្រាស់ថ្នាំដែលមានផលប៉ះពាល់ទៅលើភ្នែក។
- ដំណោះស្រាយ: ប្រើទឹកភ្នែកសិប្បនិម្មិត។ ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីកែសម្រួលការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។
4. គេងមិនគ្រប់គ្រាន់
ការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់ធ្វើឱ្យសាច់ដុំភ្នែកមិនបានសម្រាកគ្រប់គ្រាន់ ដែលអាចបណ្តាលឱ្យភ្នែកក្រហមនៅពេលព្រឹក។
- មូលហេតុ: ចូលគេងយប់ជ្រៅ ឬគេងមិនបាន ៧-៨ ម៉ោង។
- ដំណោះស្រាយ: ប្រើទឹកភ្នែកសិប្បនិម្មិត និងកំណត់ម៉ោងគេងឱ្យបានទៀងទាត់។
5. ការផឹកស្រា
ការផឹកស្រាច្រើនពេកធ្វើឱ្យសរសៃឈាមរីកធំ ហើយបង្កើនលំហូរឈាមទៅកាន់ភ្នែក ធ្វើឱ្យភ្នែកក្រហម។
- មូលហេតុ: ផឹកស្រាច្រើនពេក។
- ដំណោះស្រាយ: ប្រើថ្នាំបន្តក់ភ្នែកដើម្បីបង្រួមសរសៃឈាម។
6. ការជក់បារី
ការជក់បារីធ្វើឱ្យសរសៃឈាមក្នុងភ្នែករួមតូច និងធ្វើឱ្យភ្នែកស្ងួត។
- មូលហេតុ: ផ្សែងបារី។
- ដំណោះស្រាយ: ឈប់ជក់បារី និងនៅកន្លែងដែលមានខ្យល់អាកាសបរិសុទ្ធ។
7. ការឆ្លងមេរោគ (ភ្នែកពណ៌ផ្កាឈូក)
ភ្នែកពណ៌ផ្កាឈូក (Conjunctivitis) គឺបណ្តាលមកពីការឆ្លងមេរោគ ឬបាក់តេរី។ វាមានសភាពឆ្លងខ្លាំង។
- រោគសញ្ញា: ភ្នែករលាក ហើម ក្រហម, ឈឺក្រហាយ, ទឹកភ្នែក, ងាយប្រតិកម្មពន្លឺ។
- ដំណោះស្រាយ: ទៅជួបគ្រូពេទ្យដើម្បីធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យ។ គ្រូពេទ្យអាចចេញវេជ្ជបញ្ជាឱ្យប្រើថ្នាំបន្តក់ភ្នែកអង់ទីប៊ីយោទិច (ប្រសិនបើបាក់តេរី) ឬឱ្យសម្រាក (ប្រសិនបើមេរោគ)។
8. ការហែលទឹក
សារធាតុគីមីដូចជាក្លរីនក្នុងអាងហែលទឹក ឬអំបិលក្នុងទឹកសមុទ្រអាចធ្វើឱ្យភ្នែករលាក និងក្រហម។
- មូលហេតុ: ជាតិអំបិល ឬក្លរីន។
- ដំណោះស្រាយ: លាងភ្នែកជាមួយទឹកអំបិល ឬប្រើទឹកភ្នែកសិប្បនិម្មិត។ ជៀសវាងពាក់ Contact Lenses ពេលហែលទឹក។
9. ដាច់សរសៃឈាមក្នុងភ្នែក
ស្ថានភាពនេះបណ្តាលមកពីការក្អកខ្លាំងៗ ឬសម្ពាធលើភ្នែក ដែលធ្វើឱ្យសរសៃឈាមតូចៗដាច់។
- មូលហេតុ: ក្អកញឹកញាប់, សម្ពាធលើភ្នែក។
- រោគសញ្ញា: ភ្នែកក្រហមឆ្អៅ ប៉ុន្តែមិនឈឺចាប់។
- ដំណោះស្រាយ: មិនអាចព្យាបាលបានទេ ត្រូវរង់ចាំឱ្យបាត់ទៅវិញដោយខ្លួនឯងប្រហែលមួយសប្តាហ៍។
10. ប្រើថ្នាំបន្តក់ភ្នែកច្រើនពេក
ថ្នាំបន្តក់ភ្នែកដែលធ្វើឱ្យភ្នែកសភ្លាមៗ អាចបណ្តាលឱ្យមានផលប៉ះពាល់បញ្ច្រាសវិញប្រសិនបើប្រើញឹកញាប់ពេក ធ្វើឱ្យភ្នែកកាន់តែក្រហមខ្លាំង។
- មូលហេតុ: ប្រើប្រាស់ថ្នាំបន្តក់ភ្នែកច្រើន ឬទៀងទាត់ពេក។
- ដំណោះស្រាយ: ប្រើម្តងម្កាល និងជៀសវាងការប្រើប្រាស់ទៀងទាត់៕