កញ្ជើបាយដាច ដែលមានឈ្មោះវិទ្យាសាស្ត្រ Capparis micracantha DC ស្ថិតក្នុងអំបូរ CAPPARIDACEAE ត្រូវបានគេស្គាល់យ៉ាងទូលំទូលាយថាជាឱសថបុរាណមួយប្រភេទនៅកម្ពុជា។ នេះបើយោងតាមសៀវភៅ “រុក្ខជាតិឱសថកម្ពុជា” របស់ក្រសួងសុខាភិបាលឆ្នាំ២០០៨។
លក្ខណៈសម្គាល់រុក្ខជាតិ
- លក្ខណៈទូទៅ: វាជាប្រភេទ ឈើតូច ដែលមានកម្ពស់ពី ២ ទៅ ៦ ម៉ែត្រ។ លក្ខណៈពិសេសមួយរបស់វាគឺមាន បន្លាត្រង់ស្រួច ប្រវែងប្រហែល ២ មិល្លីម៉ែត្រ។
- ស្លឹក: មានពណ៌ បៃតងចាស់ មានរាងពងក្រពើទ្រវែង ហើយចុងស្លឹកមានលក្ខណៈស្រួចដូចបន្លា។ ស្លឹកមានប្រវែងពី ១០ ទៅ ២០ សង់ទីម៉ែត្រ និងទទឹងពី ៥ ទៅ ៧ សង់ទីម៉ែត្រ។
- ផ្កា: ផ្កាខាងក្រៅមានពណ៌ ស ហើយខាងក្នុងមានពណ៌ ឈាមជ្រូក។ ផ្កាចេញតាមប្រគាបស្លឹក ឬនៅចុងមែក។
- ផ្លែ: មានរាងដូច ពងមាន់ ទទឹងពី ២ ទៅ ៣ សង់ទីម៉ែត្រ និងប្រវែងពី ៣ ទៅ ៤ សង់ទីម៉ែត្រ។ ផ្លែមានផ្ទុក គ្រាប់ច្រើន នៅខាងក្នុង។
កន្លែងដាំដុះ និងការបន្តពូជ
រុក្ខជាតិនេះ ដុះដោយខ្លួនឯង នៅតាមតំបន់ផ្សេងៗ។ វាអាចផ្ដល់ផលជារៀងរាល់រដូវ ប៉ុន្តែការប្រមូលផល គ្រាប់ និងផ្លែ គឺធ្វើឡើងនៅរដូវប្រាំង។
ផ្នែកប្រើប្រាស់ និងការព្យាបាល
សម្រាប់ការព្យាបាល គេប្រើប្រាស់ ដើម ឫស និងគ្រាប់ របស់រុក្ខជាតិកញ្ជើបាយដាច់៖
- ដើម: ត្រូវបានគេប្រើសម្រាប់ព្យាបាល រលាកទងសួត និង រលាកច្រមុះ។ លើសពីនេះ គេអាចយកដើមកោសស្ដើងៗផ្សំជាមួយថ្នាំដទៃទៀត មូរជាបារីជក់ ដើម្បីព្យាបាលបញ្ហារលាកច្រមុះ។
- ឫស: មានប្រសិទ្ធភាព បញ្ចុះទឹកនោម និងមាន ជាតិផ្សះ (antiseptic)។ វាត្រូវបានគេប្រើដើម្បីព្យាបាល រលាកទងសួត និង បំបាត់ការឈឺក្បាល។
- ផ្លែ: ផ្លែទុំអាច បរិភោគបាន ហើយមាន ក្លិនក្រអូប។
កម្រិត និងរបៀបប្រើប្រាស់
គេប្រើប្រាស់ពី ១៥ ទៅ ៣០ ក្រាម ក្នុងមួយថ្ងៃ ដោយយកមកដាំទឹកផឹក។
ចំណាំ: ទោះជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការប្រើប្រាស់ឱសថបុរាណគួរតែមានការប្រុងប្រយ័ត្ន និងពិគ្រោះជាមួយអ្នកជំនាញសុខភាព ឬគ្រូពេទ្យ ដើម្បីទទួលបានដំបូន្មានត្រឹមត្រូវ និងសុវត្ថិភាព៕