វេជ្ជបណ្ឌិត ចន កៃមី (John J. Caimi) និយាយថា បញ្ហាមានបបូរមាត់ស្ងួតដូចជាវាលខ្សាច់សាហារ៉ានេះបង្ករជាការរំខានតិចតួចប៉ុណ្ណោះចំពោះមនុស្សមួយចំនួន ប៉ុន្តែចំពោះសម្រាប់មនុស្សមួយចំនួនទៀត វាគឺជាបញ្ហាដ៏ធ្ងន់ធ្ងរ។
ប្រសិនបើអ្នកទុកវាចោលដោយមិនព្យាបាល វាអាចបង្ករឱ្យដំបៅមាត់ដែលអាចមានការឈឺចាប់ ពុកធ្មេញ និងបញ្ហាសុខភាពមាត់ផ្សេងៗទៀត។ មាត់របស់អ្នកត្រូវការលំហូរទឹកមាត់គ្រប់គ្រាន់ដើម្បីគ្របនិងផ្តល់ជាតិរំអិលដល់ជាលិកាក្នុងមាត់ដែលជួយការពារការពុកធ្មេញនិងជំងឺអញ្ចាញ។
វេជ្ជបណ្ឌិត កៃមី បានឱ្យដឹងថា បញ្ហាមាត់ស្ងួតអាចកើតឡើងលើមនុស្សគ្រប់ប្រភេទ ដូចជា មនុស្សចាស់ដែលជាធម្មតាមាត់ងាយនឹងស្ងួត ក៏ដូចជាអ្នកមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម និងការធ្លាក់ទឹកចិត្ត។ ចំពោះអ្នកជំងឺមហារីក មាត់ស្ងួតច្រើនតែជាលទ្ធផលនៃការប្រើការព្យាបាលដោយចាក់គីមី ឬការព្យាបាលដោយប្រើវិទ្យុសកម្ម ហើយពួកគេច្រើនតែបានទទួលការណែនាំឱ្យទៅពិភាក្សាជាមួយនឹងអ្នកជំនាញផ្នែកជំងឺមហារីកនិងពេទ្យធ្មេញ។
វេជ្ជបណ្ឌិត កៃមី និយាយថា ប៉ុន្តែភាគច្រើន អាការៈស្ងួតមាត់ច្រើនកើតឡើងដោយសារផលវិបាកនៃការប្រើថ្នាំ។
ខាងក្រោមនេះគឺជាការណែនាំមួយចំនួនដើម្បីជួយអ្នកក្នុងការបំបាត់អាការៈស្ងួតមាត់ ការពារជាលិកា និងជួយបង្ការមិនឱ្យធ្មេញពុក ដែលជាលទ្ធផលនៃអាការៈស្ងួតមាត់។
ទំពារស្ករកៅស៊ូគ្មានជាតិស្ករ៖ ការទំពារស្ករកៅស៊ូអាចជួយឱ្យក្រពេញទឹកមាត់ផលិតទឹកមាត់បានច្រើន។ វេជ្ជបណ្ឌិត ឌេន ភីថើសុន (Dan Peterson) និយាយថា អ្នកគួរសាកល្បងទំពារស្ករកៅស៊ូដែលគ្មានជាតិស្ករដែលមានជាតិ xylitol ដែលជាភ្នាក់ងារមានជាតិផ្អែមដែលអាចកាត់បន្ថយបាក់តេរីដែលបង្ករឱ្យមានប្រហោងនៅធ្មេញ។
ឧស្សាហ៍ញ៉ាំទឹកតិចៗ៖ វេជ្ជបណ្ឌិត កៃមី ណែនាំឱ្យឧស្សាហ៍ញ៉ាំទឹកបន្តិចៗ ហើយខ្ពុរពេញក្នុងមាត់និតតាមធ្មេញដើម្បីទប់ទល់នឹងអារម្មណ៍ស្ងួតមាត់។
វេជ្ជបណ្ឌិត អានី បូស៊ី (Anne Bosy) ណែនាំឱ្យញ៉ាំទឹកប្រហែលជាពីរលីត្រក្នុងមួយថ្ងៃ។ អ្នកកាន់តែធ្វើសកម្មភាពច្រើន នោះអ្នកត្រូវការជាតិទឹកក៏កាន់តែច្រើន។ ប្រសិនបើអ្នកហាត់ប្រាណ អ្នកគួរយកដបទឹកមួយតាមខ្លួន។
បៀមទឹកកក៖ ទឹកកកក៏ជាប្រភពនៃទឹកដែរ ប៉ុន្តែអ្នកត្រូវបៀមវា មិនត្រូវខាំវានោះទេ ព្រោះវាអាចបំផ្លាញធ្មេញរបស់អ្នក។
លាងសម្អាតការឈឺចាប់៖ វេជ្ជបណ្ឌិត កៃមី បានឱ្យដឹងថា ភាពស្ងួតខ្លាំងអាចធ្វើឱ្យមាត់របស់អ្នកងាយស្រួលរលាកនិងមានដំបៅ ព្រោះទឹកមាត់មានមុខងារក្នុងការបន្សាបជាតិអាស៊ីតនៅក្នុងមាត់។ គាត់ណែនាំឱ្យអ្នកលាងសម្អាតមាត់ដោយប្រើ ម្សៅឡើង ១/៤ស្លាបព្រាកាហ្វេ លាយជាមួយនឹង អំបិល ១/៨ស្លាបព្រាកាហ្វេ និងទឹកក្តៅឧណ្ហៗមួយពែង។ ទឹកល្បាយនេះអាចជួយបន្សាបជាតិអាស៊ីត និងលាងសម្អាតការឆ្លងពីជាលិកាអញ្ចាញ។
សាកល្បងស្ករគ្រាប់រឹង៖ វេជ្ជបណ្ឌិត ភីថើសុន និយាយថា ការបៀមស្ករគ្រាប់រឹងដែលគ្មានជាតិស្ករក៏អាចជួយបង្កើនការបញ្ចេញទឹកមាត់ដែរ។
បន្លែ៖ អាហារដែលសម្បូរទៅដោយជាតិសរសៃក៏ហាក់ដូចជាជួយបង្កើនការបញ្ចេញទឹកមាត់ដែរ។ វេជ្ជបណ្ឌិត បូស៊ី ណែនាំឱ្យបរិភោគអាហារសម្បូរជាតិសរសៃដូចជា ការ៉ុតឆៅ បន្លែសីលើរី (celery) ឬផ្លែប៉ម នៅពេលបាយនិងធ្វើជាអាហារសម្រន់។ ពពួកអាហារទាំងនេះក៏ជួយសម្អាតអណ្តាតរបស់ផងដែរនៅពេលដែលអ្នកទំពារនិងលេប ដែលមានផលល្អចំពោះអនាម័យមាត់របស់អ្នកទាំងមូល។
បដិសេធជាតិស្ករ៖ អ្នកត្រូវដាក់កម្រិតចំពោះការបរិភោគអាហារជាតិស្ករ ផ្អែម និងស្អិត ប្រសិនបើអ្នកមានអាការៈស្ងួតមាត់។ ភាពកង្វះទឹកមាត់របស់អ្នកនឹងរក្សាទុកសារជាតិទាំងអស់នេះនៅលើធ្មេញរបស់អ្នក ដែលរឹតតែបង្កើនគ្រោះថ្នាក់ដល់ធ្មេញរបស់អ្នក។
ជៀសវាងអាហារដែលធ្វើឱ្យរលាក៖ អាហារដែលមានរសជាតិហឹរឬប្រៃ អាចបង្ករឱ្យមានការឈឺចាប់ក្នុងមាត់ដែលស្ងួត។ ទឹកផ្លែក្រូចក៏ប្រហែលជាប្រភពនៃការឈឺចាប់ព្រោះវាមានជាតិអាស៊ីតខ្ពស់។
ជ្រើសរើសថ្នាំដុសធ្មេញឱ្យបានត្រឹមត្រូវ៖ នៅពេលដែលការផលិតទឹកមាត់តិច គ្រោះថ្នាក់នៃការពុកធ្មេញនិងជំងឺអញ្ចាញកើនឡើងខ្ពស់។ វេជ្ជបណ្ឌិត ភីធើសុន ណែនាំឱ្យដុសធ្មេញយ៉ាងតិចពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃដោយប្រើថ្នាំដុសធ្មេញមានជាតិភ្លុយអរ (fluoride) ខ្លាំង។
ប្រសិនបើអ្នកមានអាការៈមាត់ស្ងួត អ្នកមិនត្រូវប្រើថ្នាំដុសធ្មេញដែលមានជាតិសូដ្យូមឡូរីល ស៊ុលហ្វាត (sodium lauryl sulfate) នោះទេ។
នេះគឺជាកម្មវិធីព្យាបាលដោយប្រើភ្លុយអរដែលវេជ្ជបណ្ឌិត ភីថើសុន បានណែនាំដើម្បីការពារធ្មេញរបស់អ្នក។ ក្រោយពេលដុសធ្មេញរបស់អ្នកមុនពេលចូលគេង អ្នកត្រូវលាបថ្នាំដុសធ្មេញលើអញ្ចាញនិងធ្មេញរបស់អ្នកដោយប្រើច្រាស់ដុសធ្មេញឬដុំសំឡី។ ទុកវារយៈពេល ១នាទី បន្ទាប់មកស្តោះវាចេញ ប៉ុន្តែមិនត្រូវលាងសម្អាតជាតិថ្នាំដុសធ្មេញដែលនៅសល់នោះទេ ហើយចូលគេងដោយមានថ្នាំដុសធ្មេញនៅលើធ្មេញរបស់អ្នក។ ធ្វើបែបនេះម្តងទៀតនៅពេលព្រឹក ដោយមិនត្រូវញ៉ាំឬផឹកអ្វីនោះទេក្នុងរយៈពេល ៣០នាទី ក្រោយពេលលាបវារួច។ អ្នកអាចអនុវត្តវា មួយឬពីរដងក្នុងមួយថ្ងៃ និងរយៈពេលពី ៤ ទៅ ៦សប្តាហ៍។
ប្រើទឹកខ្ពុរមាត់៖ ប្រើទឹកខ្ពុរមាត់ដែលប្រឆាំងនឹងបាក់តេរី ដែលមិនមានជាតិអាល់កុលឬស្ករ។ ជាតិអាល់កុលធ្វើឱ្យមាត់របស់អ្នកកាន់តែស្ងួត និងអាចធ្វើឱ្យរលាកជាលិកាអញ្ចាញដែលកំពុងតែឆាប់ប្រតិកម្មស្រាប់។ ចំណែកឯជាតិស្ករអាចធ្វើឱ្យធ្មេញរបស់អ្នកពុកនិងប្រហោង ដែលអាចកើតឡើងកាន់តែលឿននៅពេលដែលអ្នកមានបញ្ហាមាត់ស្ងួត។
ឧស្សាហ៍ប្តូរច្រាស់ដុសធ្មេញរបស់អ្នក៖ នៅពេលដែលច្រាស់ដុសធ្មេញរបស់អ្នកមានកំណកថ្នាំដុសធ្មេញនៅចន្លោះសរសៃច្រាស់ នោះគឺជាពេលដែលអ្នកគួរប្តូរវាហើយ។ ក្រោយពេលប្រើច្រាស់ដុសធ្មេញបានមួយរយៈ វាអាចជាកន្លែងប្រមូលផ្តុំបាក់តេរីនិងអាចចម្លងទៅក្នុងមាត់របស់អ្នកដែលបង្ករឱ្យអ្នកមានក្លិនមាត់មិនល្អ។
ដុសធ្មេញឱ្យបានច្រើនដង៖ មុខងាររបស់ទឹកមាត់គឺរំលាយអាហារដែលនៅជាប់នឹងធ្មេញរបស់អ្នក។ ដូច្នេះហើយប្រសិនបើអ្នកមិនសូវមានទឹកមាត់ កំទេចអាហារដែលនៅជាប់នឹងធ្មេញរបស់អ្នកនឹងនៅជាប់ធ្មេញរបស់អ្នកយូរជាងធម្មតា ដែលបង្ករឱ្យអ្នកមានក្លិនមាត់មិនល្អ។ ដូច្នេះអ្នកគួរដុសធ្មេញឱ្យបានច្រើនដង ដូចជារាល់ក្រោយពេលញ៉ាំបាយ ឬញ៉ាំអ្វីផ្សេងៗ។
ត្រាំធ្មេញពាក់៖ ធ្មេញពាក់ធ្វើឱ្យអ្នកមានមាត់ស្ងួតកាន់តែងាយនឹងឆ្លង។ ដូច្នេះអ្នកគួរត្រាំធ្មេញពាក់របស់អ្នករាល់យប់ដោយលាយក្លរ ១ភាគ ក្នុងទឹក ១០ភាគ ដើម្បីបង្ការការឆ្លង។ មុននឹងយកវាមកពាក់វិញ អ្នកត្រូវលាងសម្អាតវាឱ្យបានស្អាត។
វីតាមីនចម្រុះ៖ កង្វះវីតាមីនមួយចំនួន ជាពិសេសគឺវីតាមីន riboflavin និងវីតាមីន A អាចធ្វើឱ្យមាត់របស់អ្នកស្ងួតបាន។ រោគកង្វះឈាមដែលបង្ករមកពីកង្វះវីតាមីន B12 ក៏អាចធ្វើឱ្យមាត់ស្ងួតដែរ។ ប្រសិនបើវាគឺជាមូលហេតុនៃបញ្ហារបស់អ្នក អ្នកអាចប្រើថ្នាំវីតាមីនបន្ថែមដើម្បីដោះស្រាយបញ្ហានេះ។
ករណីត្រូវរកគ្រូពេទ្យ៖ ការពិនិត្យធ្មេញពីឆ្នាំម្តងជាប្រចាំមានសារសំខាន់ចំពោះសុខភាពមាត់របស់អ្នក ព្រោះពេទ្យធ្មេញអាចធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យបញ្ហាឃើញទាន់ពេលដែលងាយស្រួលក្នុងការព្យាបាល។ ម្យ៉ាងវិញទៀត គ្រូពេទ្យក៏អាចណែនាំពីវិធីថែរក្សាធ្មេញឬណែនាំឱ្យប្រើទឹកខ្ពុរមាត់ដើម្បីការពារធ្មេញរបស់អ្នក។
ប្រសិនបើអ្នកចាប់អារម្មណ៍ឃើញមានការរលាកក្រហមនិងស្ងួតលើមាត់របស់អ្នក អ្នកគួរប្រញាប់ទៅរកគ្រូពេទ្យឱ្យបានឆាប់បំផុត។
ប្រសិនបើអ្នកគិតថាថ្នាំរបស់អ្នកបង្ករឱ្យមានបញ្ហាស្ងួតមាត់ អ្នកត្រូវប្រញាប់ពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ក្នុងករណីខ្លះ ការផ្លាស់ប្តូរថ្នាំអាចជួយកែប្រែបញ្ហានេះបាន។
