តើភាពរាំងរដូវគឺជាអ្វី ?
Amenorrhea គឺជាពាក្យបច្ចេកទេសផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រ ដែលមានន័យថា ការអវត្តមាននៃភាពមានរដូវ ដែលវា អាចជា ការបាត់ក្នុងរយៈពេលជាបណ្តោះអាស្នន្ត ឬ ជាអចិន្ត្រៃយ៍ ។
ភាពរាំងរដូវ អាចត្រូវបានគេបែងចែកជាពីរ ប្រភេទគឺ ការរាំងរដូវក្នុងកម្រិតបឋម ឬ មធ្យម។ នៅក្នុងការរាំងរដូវ ក្នុងកម្រិតបឋម គឺជាការមិនដែល ចាប់ផ្តើម មានវដ្តរដូវសោះ (ចាប់ពីអាយុ ១៦ឆ្នាំ) ខណៈពេលដែលការរាំងរដូវក្នុងកម្រិតមធ្យម ត្រូវបានគេចាត់ថា ជាការ អវត្តមាននៃវដ្តរដូវ ក្នុងរយៈពេល៣ខែជាប់ៗគ្នា ឬ បាត់រយៈពេលលើសពី ៦ខែ ចំពោះស្ត្រីដែលធ្លាប់មាន វដ្តរដូវ ពីមុនមក។
វដ្តនៃឈាមរដូវ អាចត្រូវបានជះឥទ្ធិពល ដោយសារកត្តាខាងក្នុងជាច្រើន មានដូចជា បំរែបំរួលនៃកម្រិតអរម៉ូន ស្ត្រេស និង ស្ថានភាពជំងឺ ក៏រួមថែមទាំងកត្តានៃមជ្ឈដ្ឋានខាងក្រៅផងដែរ។ ការបាត់បង់វដ្តឈាមរដូវម្តង គឺកម្រ ជាសញ្ញានៃបញ្ហាធ្ងន់ធ្ងរ ឬ ស្ថានភាពផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រណាដែលគួរអោយព្រួយបារម្ភឡើយ ប៉ុន្តែការរាំងឈាមរដូវ ក្នុងរយៈពេលយូរ អាចចង្អុលបង្ហាញប្រាប់ពីវត្តមាននៃជំងឺ ឬ ស្ថានភាពជំងឺរុំារ៉ៃណាមួយ ។
តើកត្តាអ្វីខ្លះ ដែលបណ្តាលអោយអ្នកមាន ភាពរាំងរដូវ?
វដ្តនៃឈាមរដូវធម្មតា កើតមានដោយសារតែ ការប្រែប្រួលនៃកម្រិតអរម៉ូន ដែលត្រូវបានបង្កើត និង បញ្ចេញដោយអូវែ។ អូវែគឺមាន ការឆ្លើយតបទៅនឹង សញ្ញានៃអរម៉ូន ដែលបានមកពី ក្រពេញ Pituitary ដែលវាមានទីតាំង នៅផ្នែកខាងក្រោមនៃខួរក្បាល ហើយក៏មានការផ្លាស់ប្តូរវេន គ្រប់គ្រងដោយអរម៉ូន ដែលបានផលិតដោយ ក្រពេញ hypothalamus នៃខួរក្បាល។ ភាពមិនប្រក្រតី ដែលអាចជះឥទ្ធិពល ដល់ធាតុផ្សំណាមួយ នៃវដ្តនៃការលៃ តម្រូវនេះ ក៏អាចបណ្តាលអោយមានភាពរាំងរដូវនេះផងដែរ។ តែទោះជាយ៉ាងណា ក៏ដោយ មូលហេតុជាទូទៅ នៃភាពរាំងរដូវ ដែលកើតមានចំពោះក្មេងស្រី ពេលខ្លះត្រូវបានគេមើលរំលង ឬ យល់ច្រលំដោយសារបុគ្គលម្នាក់ៗ ដែលវាការមានគភ៌ ដោយការមិនបានដឹងមុន។
ការរាំងរដូវ នៅក្នុងការមានគភ៌ គឺជាដំណើរប្រក្រតី នៃរាងកាយ។ ជាយូរៗម្តង បញ្ហាដែលមានជាមូលដ្ឋាន អាចបណ្តាល ឬ រួមចំណែកមកពី ការរាំងរដូវក្នុងកម្រិតបឋម ឬ មធ្យម។ ជាឧទាហរណ៍ បញ្ហានៃក្រពេញ hypothalamic ,ការមិនឃា្លនបាយ ឬ ការហាត់ប្រាណច្រើនជ្រុល អាចជាមូល ហេតុដ៏ចំបង ដែលបណ្តាលអោយមានការរាំងរដូវ ហើយវាក៏អាស្រ័យទៅលើ អាយុនៃមនុស្សម្នាក់ៗ និងប្រសិន បើនាងធ្លាប់មានការធ្លាក់ថ្ងៃខែដំបូង ។
តើរោគសញ្ញានៃភាពរាំងរដូវមានអ្វីខ្លះ ?
ភាពរាំងរដូវក្នុងកម្រិតបឋម ឬ មធ្យម ត្រូវបានគេពិចារណាថា នឹងកើតមាននៅពេលដែលស្ត្រី ៖
- មិនមានការវិវត្តន៍នៃវដ្តឈាមរដូវ នៅពេលនាងមានអាយុ ១៦ឆ្នាំ។
- ស្ត្រីដែលធ្លាប់មានវដ្តឈាមរដូវពីមុនមក ហើយឈប់មានវាវិញ ក្នុងរយៈពេល បីខែជាប់ៗគ្នា ឬ ក៏បាត់ ក្នុងរយៈពេល ៦ខែឬ ច្រើនជាងនេះ ហើយឃើញថានាងមិនមានផ្ទៃពោះនោះទេ។
មានរោគសញ្ញា និង សញ្ញាផ្សេងៗទៀតដែលអាចកើតមាន ដែលវាមានភាពខុសៗគ្នា និង អាស្រ័យទៅលើ មូលហេតុនៃភាពរាំងរដូវនេះ ។ ឧទាហរណ៍ រោគសញ្ញានៃភាពមិនប្រក្រតីនៃអរម៉ូន ឬ ការកើនឡើងជ្រុលនៃ អរម៉ូនរបស់បុរស អាចរួមមានក្នុងវដ្តរដូវមិនទៀងទាត់ , ការដុះរោមច្រើនជ្រុល , សំលេងគ្រលៗ និង ឡើងមុន។ ការកើនឡើងនៃកម្រិត អរម៉ូនប្រូឡាក់ទីន តាមដែលវាអាចជាមូលហេតុនៃការរាំងរដូវ អាចផ្តល់ជាលទ្ធផល នៃការ ហូរទឹកដោះ ក្នុងពេលដែលមិនមានការបំបៅដោះ ។
តើនៅពេលណា ខ្ញុំត្រូវជួបនឹងគ្រូពេទ្យ ?
វាតែងតែជា ការសាកសមសម្រាប់អ្នក ក្នុងការទទួលបានជំនួយផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រពេលអ្នកមានភាពរាំងរដូវ។ ភាពរាំងរដូវ ដែលមិនមានទំនាក់ទំនងទៅនឹង ការមានគភ៌ ឬ បំរែបំរួលនៃវដ្តរដូវ ( ជារយៈពេលដែលអ្នកមិនមាន ឈាមរដូវក្នុងរយៈពេល ១២ខែជាប់ៗគ្នា ឬ មូលហេតុផ្នែកជីវសាស្ត្រ ឬ រូបសាស្ត្រណាមួយដែលអាចកត់សំគាល់ បាន និង ពេលដែលស្ត្រីស្ថិតក្នុង ពេលនៃការបញ្ចប់ផ្នែកជីវសាស្ត្រនៃឆ្នាំដែលនាងអាចមានកូនបាន )គួរតែទៅ ទទួលយក ការអង្កេតអោយបានច្បាស់លាស់ ដើម្បីរកអោយឃើញពី ស្ថានភាពធ្ងន់ធ្ងរ ដែលអាចកើតមានដោយសារតែភាពរាំងរដូវនេះ ៕