អ្នកធ្លាប់ងស់កម្លាំង(fatigue)ដែរឬទេ? មនុស្សភាគច្រើនជួបប្រទះការអស់កម្លាំងនៅក្នុងជីវិតរបស់ខ្លួន។ការអស់កម្លាំងបណ្តាលមកពីមូលហេតុជាច្រើន។ខាងក្រោមនេះគឺជាមូលហេតុចំពោះការអស់កម្លាំងនិងដំណោះស្រាយ។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ១:ការគេងមិនគ្រប់គ្រាន់
វាហាក់ដូចជាជាក់ស្តែង ប៉ុន្តែអ្នកអាចនឹងគេងបានតិចពេក។ វាអាចមានឥទ្ធិពលអវិជ្ជមានលើការប្រមូលផ្តុំអារម្មណ៍និងសុខភាពរបស់អ្នក។ មនុស្សពេញវ័យគួរគេងឱ្យបាន ៧ ទៅ ៨ ម៉ោងរៀងរាល់យប់។
ដំណោះស្រាយ:យកការគេងជាអាទិភាព និងរក្សាតារាងពេលឱ្យបានទៀងទាត់។ ហាមយកកុំព្យូទ័រយួរដៃ, ទូរស័ព្ទ, និង PDAs ចូលក្នុងបន្ទប់គេង។ នៅតែមានបញ្ហា? ស្វែងរកជំនួយពីគ្រូពេទ្យ។ អ្នកប្រហែលជាមានបញ្ហាក្នុងការទទួលទានដំណេក។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ២: ការអត់ដង្ហើមពេលគេង
មនុស្សមួយចំនួនគិតថាពួកគាត់គេងបានគ្រប់គ្រាន់ ប៉ុន្តែការអត់ដង្ហើម ចូលទៅរំខានការគេងរបស់ពួកគាត់។ វាបញ្ឈប់ការដកដង្ហើមខ្លីៗពេញមួយយប់។ ការបញ្ឈប់ម្តងៗធ្វើឱ្យអ្នកភ្ញាក់មួយភ្លែតៗ ប៉ុន្តែអ្នកមិនដឹងខ្លួននោះទេ។ ជាលទ្ធផល អ្នកគេងមិនគ្រប់គ្រាន់ ទោះបីជាអ្នកចំណាយពេល ៨ ម៉ោងគេងក៏ដោយ។
ដំណោះស្រាយ: សម្រកទម្ងន់ ប្រសិនបើអ្នកលើសទម្ងន់និងឈប់ជក់បារី។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៣: ធនធានកម្លាំងមិនគ្រប់គ្រាន់
ការទទួលទានតិចពេកធ្វើឱ្យមានការអស់កម្លាំង ប៉ុន្តែការទទួលទានអាហារខុសក៏អាចជាបញ្ហា មួយដែរ។ ការទទួលទានអាហារតុល្យការជួយរក្សាជាតិស្ករក្នុងឈាមឱ្យនៅក្នុងលំនឹងធម្មតា និងបង្ការ អារម្មណ៍ស្ពឹកស្រពន់ពេលដែលជាតិស្កក្នុងឈាមធ្លាក់ចុះ។
ដំណោះស្រាយ: ទទួលទានអាហារពេលព្រឹកជានិច្ច និងព្យាយាមបន្ថែមជាតិប្រូតេអ៊ីន និងអាហារមានធាតុកាបូនហៃដ្រេតក្នុងអាហាររាល់ពេល។ ឧទាហរណ៍ ទទួលទានស៊ុតជាមួយនឹងនំបុ័ងអាំង។ រួមទាំងទទួលទានអាហារ និងចំណីផ្សេងៗពេញមួយថ្ងៃដើម្បីទ្រទ្រង់កម្លាំង។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៤: កង្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម
កង្វះគ្រាប់ឈាមក្រហម(anemia)ដែលធ្វើអោយមនុស្សស្លេកស្លាំង គឺជាមូលហេតុចម្បងដែល ធ្វើឱ្យស្ត្រីអស់កម្លាំង។ ការបាត់បង់ឈាមដោយការការមកឈាមរដូវ អាចធ្វើឱ្យជាតិដែកចុះថយ ដែលធ្វើឱ្យស្ត្រីមានគ្រោះថ្នាក់។ កោសិកាឈាមក្រហម ត្រូវការជាចាំបាច់ព្រោះវាជាអ្នកនាំយកអុកស៊ីហ្សែនទៅកាន់ជាលិកានិងសរីរាង្គ។
ដំណោះស្រាយ៖ សំរាប់ការកង្វះឈាមក្រហមដែលបណ្តាលមកពីជាតិដែកចុះថយ អ្នកអាចដោះស្រាយដោយការទទួលទានជាតិដែកបន្ថែម និងទទួលទានអាហារដែលសំបូរជាតិដែក ដូចជា សាច់គ្មានជាតិខ្លាញ់, ថ្លើម, ពពួកខ្ចៅខ្យង, សណ្តែក, និងធញ្ញជាតិ។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៥:ការបាក់ទឹកចិត្ត
អ្នកអាចគិតថាការបាក់ទឹកចិត្ត(depression) គឺជាបញ្ហាផ្លូវចិត្ត ប៉ុន្តែវាធ្វើឱ្យមានរោគ សញ្ញា ផ្លូវកាយ ផងដែរ។ ការអស់កម្លាំង, ការឈឺក្បាល, និងការមិនឃ្លានអាហារ គឺជារោគសញ្ញាទូទៅ។ ប្រសិនបើអ្នកមានអារម្មណ៍អស់កម្លាំងនិងព្រួយបារម្មណ៍យូរជាង ២ សប្តាហ៍ អ្នកគួរតែជួបពិគ្រោះ ជាមួយគ្រូពេទ្យ។
ដំណោះស្រាយ៖ ការបាក់ទឹកចិត្ត ឆ្លើយតបបានយ៉ាងល្អចំពោះការព្យាបាលតាមចិត្តសាស្ត្រ និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំ។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៦: សកម្មភាពក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីដធ្លាក់ចុះ
ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត គឺជាក្រពេញតូចមួយដែលស្ថិតនៅគល់ក។ វាគ្រប់គ្រងប្រតិកម្មមេតាបូលីស, ល្បឿនប្រតិកម្មដែលរាងកាយបំលែងធនធានកម្លាំងទៅជាកម្លាំង។ ពេលដែលក្រពេញនេះស្ថិតក្រោមសកម្មភាព ហើយប្រតិកម្មមេតាបូលីសដំណើរការយឺតពេក, អ្នកនឹងមានអារម្មណ៍ស្ពឹកស្រពន់និងធ្ងន់ខ្លួន។
ដំណោះស្រាយ: ប្រសិនបើការធ្វើតេស្តឈាមបង្ហាញថា អ័រម៉ូននៃក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីតរបស់អ្នកទាប នោះអ័រម៉ូនសំយោគអាចជួយជួយបន្ថែមល្បឿនប្រតិកម្ម។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៧: ជាតិកាហ្វេអ៊ីនលើសចំណុះ
ជាតិកាហ្វេអ៊ីនក្នុងកំរិតល្មម អាចបង្កើនភាពប្រុងប្រយ័ត្ននិងការប្រមូលផ្តុំអារម្មណ៍។ ប៉ុន្តែកំរិតច្រើនពេកអាចបង្កើនអត្រាបេះដូង, សម្ពាធឈាម និងភាពខ្វល់ខ្វាយ។ ការស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា កំរិតច្រើនពេកពិតជាធ្វើឱ្យអស់កម្លាំងចំពោះមនុស្សមួយចំនួន។
ដំណោះស្រាយ: កាត់បន្ថយបន្តិចម្តងៗនូវការទទួលទានកាហ្វេ, តែ, សូកូឡា, ភេសជ្ជៈ, និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំដែលមានជាតិកាហ្វេអ៊ីន។ ការឈប់ភ្លាមៗអាចធ្វើឱ្យជាតិកាហ្វេអ៊ីនធ្វើទុក និងកាន់តែអស់កម្លាំង។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៨: ជំងឺផ្លូវបង្ហូរនោម
ប្រសិនបើអ្នកធ្លាប់មានជំងឺផ្លូវបង្ហូរនោម អ្នកប្រហែលជាដឹងពីភាពឈឺផ្សា និងដឹងមុននូវភាពបន្ទាន់។ ប៉ុន្តែជំងឺនេះមិនបង្ហាញរោគសញ្ញាជាក់លាក់ទេ។ ក្នុងករណីខ្លះ ភាពអស់កម្លាំងអាចជាសញ្ញាតែមួយគត់។ ការធ្វើតេស្តទឹកនោម អាចបញ្ជាក់ពីជំងឺផ្លូវបង្ហូរនោមបានលឿន។
ដំណោះស្រាយ: Antibiotics គឺជាថ្នាំព្យាបាលជំងឺផ្លូវបង្ហូរនោម ហើយភាពអស់កម្លាំងនឹងបាត់ក្នុងពេល ១ សប្តាហ៍។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ៩: ជំងឺទឹកនោមផ្អែម
នៅក្នុងខ្លួនមនុស្សដែលមានជំងឺទឹកនោមផ្អែម, ជាតិស្ករមានកំរិតខ្ពស់មិនប្រក្រតីនៅសល់ក្នុងសរសៃឈាម ជំនួសការចូលទៅក្នុងកោសិកានៃរាងកាយ ដែលជាកន្លែងបំលែងទៅជាកម្លាំង។ លទ្ធផលគឺរាងកាយអស់កម្លាំង បើទោះបីជាបានទទួលទានគ្រប់គ្រាន់ក៏ដោយ។ ប្រសិនបើអ្នកមិនជាសះស្បើយ អ្នកគួរតែជួបជាមួយគ្រូពេទ្យដើម្បីធ្វើតេស្តជំងឺទឹកនោមផ្អែម។
ដំណោះស្រាយ: ការព្យាបាលជំងឺទឹកនោមផ្អែម អាចមានដូចជា ការផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់នៃជីវិត រស់នៅ ដូចជា ការបរិភោគអាហារ និងការហាត់ប្រាណ, ការប្រើប្រាស់ថ្នាំសំរាប់ព្យាបាលជំងឺទឹកនោម ផ្អែម, និងការប្រើថ្នាំជំនួយរាងកាយឱ្យស្ករដំណើរការ។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ១០: ការខ្សោះជាតិទឹក
ភាពអស់កម្លាំងរបស់អ្នកអាចជាសញ្ញានៃការខ្សោះជាតិទឹក។ រាងកាយរបស់អ្នកត្រូវការជាតិ ទឹក ដើម្បីធ្វើការបានល្អ និងរក្សាភាពត្រជាក់ ទោះជាអ្នកធ្វើការនៅក្រៅ ឬ ធ្វើការនៅការិយាល័យ ក៏ដោយ។ ប្រសិនបើអ្នកស្រេកទឹក នោះខ្លួនអ្នកខ្សោះជាតិទឹកហើយ។
ដំណោះស្រាយ: ទទួលទានទឹកឱ្យបានច្រើនក្នុងមួយថ្ងៃ ដូច្នេះទឹកនោមនឹងមានពណ៌ស្រាល។ ទទួលទានទឹកយ៉ាងតិច ២ កែវ មុននឹងធ្វើសកម្មភាពហាត់កីឡា។ បន្ទាប់មក ទទួលទានបន្តិចៗ ពេល កំពុងហាត់ និងទទួលទាន ២ កែវទៀតពេលហាត់ចប់។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ១១: ជំងឺបេះដូង
ពេលដែលភាពអស់កម្លាំងយាយីអំឡុងពេលធ្វើសកម្មភាពប្រចាំថ្ងៃ ដូចជា សំអាតផ្ទះ និងជំរះស្មៅ, វាអាចជាសញ្ញាដែលបេះដូងរបស់អ្នកមិនធ្វើការ។ ប្រសិនបើអ្នកចាប់អារម្មណ៍ថា វាកាន់តែពិបាកក្នុងការបញ្ចប់ការងារមួយដែលធ្លាប់តែងាយស្រួលនោះ អ្នកគួរតែពិភាក្សាជាមួយគ្រូពេទ្យពីបញ្ហាបេះដូង។
ដំណោះស្រាយ: ផ្លាស់ប្តូរទម្លាប់នៃជីវិតរស់នៅ, ប្រើប្រាស់ឱសថ, និងទម្រង់ការព្យាបាលរោគ អាចជួយឱ្យជំងឺបេះដូងស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រង និងធ្វើឱ្យមានកម្លាំងដូចដើមវិញ។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ១២: បញ្ហាប្តូរវេនគេងតាមការងារ
ការធ្វើការពេលយប់ ឬផ្លាស់ប្តូរវេន អាចបង្អាក់នាឡិកាក្នុងខ្លួនរបស់អ្នក។ អ្នកនឹងមានអារម្មណ៍ ថាអស់កម្លាំង ពេលដែលអ្នកត្រូវតែភ្ញាក់។ អ្នកអាចនឹងមានបញ្ហាជាមួយការគេងអំឡុងពេលថ្ងៃ។
ដំណោះស្រាយ:កំហិតការត្រួវពន្លឺថ្ងៃពេលដែលអ្នកត្រូវការសំរាក។ រៀបចំបន្ទប់របស់អ្នកឱ្យងងឹត, ស្ងាត់, និងត្រជាក់។ នៅតែមានបញ្ហាការគេង? ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យ។ ការបំពេញបន្ថែម និងការប្រើប្រាស់ថ្នាំ អាចជួយសំរួលបាន។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ១៣:ប្រតិកម្មម្ហូបអាហារ
គ្រូពេទ្យមួយចំនួនជឿថា ប្រតិកម្មម្ហូបអាហារធ្វើឱ្យអ្នកងងុយគេង។ ប្រសិនបើភាពអស់កម្លាំង របស់អ្នកកាន់តែកើនឡើងបន្ទាប់ពីបរិភោគអាហារ អ្នកអាចនឹងមានបញ្ហាជាមួយនឹងអាហារដែលអ្នកទទួលទាន, វាមិនធ្វើឱ្យអ្នករមាស់ឬចេញកន្ទួលក្រហមនោះទេ វាគ្រាន់តែធ្វើឱ្យអ្នកអស់កម្លាំង។
ដំណោះស្រាយ: ព្យាយាមដកចេញអាហារម្តងមួយប្រភេទ ដើម្បីឱ្យដឹងថាភាពអស់កម្លាំងកើនឡើងឬទេ។
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងនិងដំណោះស្រាយ
មូលហេតុនៃការអស់កម្លាំងទី ១៤: ប្រជុំរោគសញ្ញាងស់កម្លាំងរ៉ាំរ៉ៃ(CFS) និង ការឈឺសាច់ដុំនិង ជាលិកាដែលនៅជាប់
ប្រសិនបើការអស់កម្លាំងនេះ មានរយៈពេលលើសពី ៦ ខែ ហើយមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរដែល អ្នកមិនអាចធ្វើការងារប្រចាំថ្ងៃរបស់អ្នកបាននោះ វាអាចជា ប្រជុំរោគសញ្ញាអស់កម្លាំងរ៉ាំរ៉ៃ(Chronic Fatigue Syndrome) ឬក៏ការឈឺសាច់ដុំនិងជាលិកាដែលនៅជាប់នោះ (Fibromyalgia)។ វាអាចមានរោគសញ្ញាខុសៗគ្នា ប៉ុន្តែការអស់កម្លាំងមិនឈប់ និងដោយមិនដឹងមូលហេតុ ជារោគសញ្ញាសំខាន់ជាងគេ។
ដំណោះស្រាយ: ដោយសារតែមិនទាន់មានការព្យាបាលរហ័សនៃប្រជុំរោគសញ្ញាអស់កម្លាំងរ៉ាំរ៉ៃ ឬក៏ ការឈឺសាច់ដុំនិងជាលិកាដែលនៅជាប់នោះនៅឡើយ អ្នកជំងឺតែងតែប្តូរកាលវិភាគប្រចាំថ្ងៃរបស់ពួកគាត់, រៀនទម្លាប់ថ្មីនៃការគេង, និងចាប់ផ្តើមការធ្វើលំហាត់ប្រាណតិចៗ។
ដំណោះស្រាយដ៏រហ័សសំរាប់ការអស់កម្លាំងមិនខ្លាំង
ប្រសិនបើអ្នកមានការអស់កម្លាំងមិនខ្លាំងដែលមិនទាក់ទងទៅនឹងស្ថានភាពប្រើប្រាស់ថ្នាំទេ អ្នកអាចដោះស្រាយដោយការធ្វើលំហាត់ប្រាណ។ ការស្រាវជ្រាវណែនាំឱ្យមនុស្សពេញវ័យដែលមានសុខភាពល្អប៉ុន្តែឧស្សាហ៍អស់កម្លាំង ឱ្យធ្វើលំហាត់ប្រាណដើម្បីបង្កើនកម្លាំង។ នៅក្នុងការសិក្សាមួយ, អ្នកចូលរួមបានជិះកង់រយៈពេល ២០ នាទីក្នុងល្បឿនធម្មតា។ ការធ្វើរបៀបនេះ ៣ដង ក្នុង ១ សប្តាហ៍អាចទប់ទល់នឹងការអស់កម្លាំង។
