សព្វថ្ងៃនេះ កុមារជាច្រើនបានញៀនឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក ដែលប៉ះពាល់ដល់សុខភាព បុគ្គលិកលក្ខណៈ និងការរៀនសូត្ររបស់ពួកគេ។ តើឪពុកម្តាយគួរដូចម្តេច? តោះ! រៀនពីដំណោះស្រាយដូចខាងក្រោមនេះ៖
អ្វីដែលត្រូវធ្វើនៅពេលកូនរបស់អ្នកញៀនឧបករណ៍អេឡិចត្រូនិក?
ឪពុកម្តាយជាច្រើន ឈឺក្បាលនៅពេលប្រឈមមុខនឹងស្ថានភាពនេះ ទោះបីជាពួកគេបានប្រើវិធានការខ្លាំងៗ ដូចជាការជេរប្រមាថ ការវាយដំ ការហាមប្រាម ក្តី។
ក្មេងៗជាច្រើន ចូលចិត្តមើលទូរទស្សន៍លេងជាមួយទូរស័ព្ទ និងអាយផេត។ ទំលាប់នេះ ត្រូវបានបង្កើតឡើងតាំងពីដំបូងហើយការញៀនរបស់កុមារកាន់តែអាក្រក់ទៅៗ។ លើសពីនេះទៅទៀតវានឹងរំខានដល់ការញ៉ាំរបស់ក្មេងទៀតផង ដូចជារាល់ពេលញ៉ាំ ត្រូវបើកទូរទស្សន៍ឫទូរស័ព្ទឱ្យមើលបណ្តើរញ៉ាំបណ្តើរ ហើយវាបានក្លាយជាទម្លាប់។
អ្នកម្តាយគ្រប់រូប ប្រហែលជាដឹងហើយអំពីផលប៉ះពាល់ដែលបង្កគ្រោះថ្នាក់នៃការឱ្យកូនសម្លឹងនូវឧបករណ៍បច្ចេកវិទ្យា ដែលអាចបង្កជាផលវិបាកដូចជា៖ ការខូចខាតភ្នែក, ធាត់, សមត្ថភាពភាសាខ្សោយ, ជំងឺសរសៃឈាមបេះដូង, ជំងឺអូទីស្សឹម … ប៉ុន្តែត្រូវធ្វើយ៉ាងណា បើកូនអ្នកមិនញ៉ាំ ប្រសិនបើគេមិនបានមើលទូរស័ព្ទ ទូរទស្សន៍ ឫអាយផេត?
ចម្លើយគឹ៖ អ្នកត្រូវរៀបចំគម្រោងនាំកូនទៅឧទ្យាន ហើយអនុញ្ញាតឱ្យគាត់លេងល្បែងនានាទាំងអស់រហូតដល់គាត់អស់កម្លាំងដោយមិនឱ្យគាត់ញ៉ាំអ្វីឡើយ។ បន្ទាប់ពីជិត ២ ម៉ោងកូនអ្នកនឹងបែកញើស ហើយឃ្លាន ពេលនោះអ្នកម្តាយចូរឱ្យអង្គុយចុះ បន្ទាប់មកសួរគាត់ថា តើកូននឿយហត់ទេ? កូនរបស់អ្នកនឹងឆ្លើយថា ហត់។ ហើយអ្នកអាចជម្រុញគាត់ឱ្យលេងបន្តទៀត ទោះបីគាត់មិនចង់ ហើយទាមទារទៅផ្ទះវិញក៏ដោយ រួចអ្នកអាចសួរគាត់បន្ថែមថា តើហេតុអ្វីបានជាកូនមិនលេងទៀត? កូនរបស់អ្នកប្រហែលជាឆ្លើយថា គេធុញនឹងលេងល្បែងទាំងនោះហើយ គេហត់ហើយ គេចង់ទៅផ្ទះមើលទូរទស្សន៍វិញម្តង….។ នេះ ជាឱកាស ដែលអ្នកអាចទាញមកមេរៀនជាក់ស្តែងមកពន្យល់កូន ដោយចោទសួរគេថា កូនធុញឫ? ចុះកូនបើកទូរទស្សន៍មើលរាល់ថ្ងៃ កូនមិនគិតថាទូរទស្សន៍វាអាចនឹងហត់នឿយ ឫធុញ ដូចជាកូនទេ? ពេលកូនមើលទូរទស្សន៍ ឫទូរស័ព្ទ កូនមានដែលចាប់អារម្មណ៍ថា វាក្តៅទេពេលដែលកូនមើលវាយូរ?
ម្តាយសូមពន្យល់កូនថា ទូរទស្សន៍គឺដូចជាមនុស្សដែរ វានឿយហត់នឹងធ្វើការច្រើន ហើយចង់សម្រាក។ ដូចជាកូនហត់ កូនចង់សំរាក ដើម្បីទទួលបានកម្លាំង។ សួរគាត់ថា រាល់ថ្ងៃកូនធ្វើឱ្យទូរទស្សន៍ដំណើរការឥតឈប់ឈរ តើកូនមិនអាណិតទូរទស្សន៍ទេឬ?
ជាមួយនឹងការអប់រំប្រភេទនេះ ម្តាយនឹងមិនត្រឹមតែត្រូវបានធានាថាកូនៗ របស់ពួកគេមានទម្លាប់មើលទូរទស្សន៍ត្រឹមត្រូវប៉ុណ្ណោះទេ ប៉ុន្តែថែមទាំងជួយឱ្យពួកគេបង្កើតបុគ្គលិកលក្ខណៈល្អ៖ គិតអំពីអារម្មណ៍របស់អ្នកដទៃ។ មិនត្រឹមតែប៉ុណ្ណឹងទេ វាក៏ជួយឱ្យកុមារដឹងពីរបៀបយកចិត្តអ្នកដទៃ មកដាក់ក្នុងចិត្តខ្លួនឯង យល់ចិត្តអ្នកដទៃ មិនគិតតែពីខ្លួនឯង។
“មនុស្សធម៌គឺសាមញ្ញ ធម្មជាតិគឺល្អ” – កុមារគ្រប់រូបនៅពេលគាត់នៅក្មេងមានលក្ខណៈល្អ។ ពេលខ្លះ ការស្តីបន្ទោស និងការបញ្ជាពីមនុស្សធំដល់ក្មេងៗ មិនមានប្រសិទ្ធភាពទេ វាថែមទាំងអាចបំភ័យក្មេងៗ ឱ្យធ្វើតាមទៀត ប៉ុន្តែលើកក្រោយពួកគេរកវិធីដោយស្ងៀមស្ងាត់ លួចលាក់ ដើម្បីប្រព្រឹត្តបទល្មើសម្តងទៀត។
វិធីល្អបំផុតនៃការអប់រំ គឺតែងតែផ្តល់ដំបូន្មាន និងបង្រៀនក្មេងៗ នូវមេរៀនជីវិតដំបូងនៃក្តីស្រឡាញ់ ការចែករំលែក សេចក្តីសប្បុរស និងភាពស្មោះត្រង់។ កុមារប្រៀបដូចជាក្រសាសស ចូរគូរនូវអ្វីដែលល្អៗ ចូលមកក្នុងព្រលឹងរបស់ពួកគេ។ ដូចនេះ មិនត្រឹមតែជួយកុមារឱ្យស្គាល់ខ្លួនឯងពីកំហុសរបស់ខ្លួនប៉ុណ្ណោះទេប៉ុន្តែថែមទាំងបង្កើតមូលដ្ឋានគ្រឹះនៃបុគ្គលិកលក្ខណៈរបស់ពួកគេនៅពេលពួកគេធំឡើង៕
