វ៉ាក់សាំងតេតាណូស គឺជាផ្នែកមួយនៃស៊េរីនៃការចាក់ថ្នាំបង្ការរោគកុមារ និងមនុស្សពេញវ័យ។ វាការពារប្រឆាំងនឹងជំងឺតតាណូសឆ្លងបាក់តេរី ដែលត្រូវបានគេស្គាល់ផងដែរថាជា ជំងឺរឹងថ្គាម។
ជំងឺតេតាណូសបណ្តាលឱ្យសាច់ដុំឈឺចាប់ ហើយអាចបណ្តាលឱ្យស្លាប់។ វ៉ាក់សាំងតេតាណូសបានធ្វើឱ្យជំងឺតេតាណូសក្លាយជាជំងឺដែលអាចការពារបាន។ ដូច្នេះមនុស្សពេញវ័យត្រូវការចាក់វ៉ាក់សាំងប្រឆាំងនឹងវា។ មិនមានការព្យាបាលទេ ហើយមនុស្សពី ១០ ទៅ ២០ ភាគរយបានស្លាប់។
អ្នកមិនអាចឆ្លងជំងឺតេតាណូសពីមនុស្សផ្សេងទៀតបានទេ។ អ្នកអាចកើតវាតាមរយៈការកាត់ ឬមុខរបួសផ្សេងទៀត។ បាក់តេរីតតាណូសមានជាទូទៅនៅក្នុងដី ធូលី និងលាមកសត្វ។ បាក់តេរីតេតាណូសអាចឆ្លងទៅមនុស្សម្នាក់សូម្បីតែតាមរយៈស្នាមតូចក៏ដោយ។ ប៉ុន្តែអ្នកងាយនឹងកើតជំងឺតេតាណូសតាមរយៈស្នាមវះយ៉ាងខ្លាំងពីស្នាមរបួសដែលបង្កើតដោយដែកគោល ឬកាំបិត។ បាក់តេរីធ្វើដំណើរតាមរយៈឈាម ឬសរសៃប្រសាទទៅកាន់ប្រព័ន្ធសរសៃប្រសាទកណ្តាល។
រោគសញ្ញាជំងឺតេតាណូស
រោគសញ្ញាជម្ងឺតេតាណូសបណ្តាលមកពីជាតិពុលផលិតដោយបាក់តេរីតេតាណូស។ រោគសញ្ញាជារឿយៗចាប់ផ្តើមនៅប្រហែលមួយសប្តាហ៍បន្ទាប់ពីមនុស្សម្នាក់ត្រូវបានឆ្លង។ ប៉ុន្តែនេះ អាចមានចាប់ពី ៣ ថ្ងៃទៅ ៣ សប្តាហ៍ ឬយូរជាងនេះ។ រោគសញ្ញាទូទៅបំផុត គឺរឹងថ្គាម។ នេះជាវិធីដែលជំងឺនេះត្រូវបានគេហៅថា ជំងឺរឹងថ្គាម។
រោគសញ្ញានៃជំងឺតេតាណូសអាចរួមមាន៖
.ឈឺក្បាល
.សាច់ដុំរឹង ចាប់ផ្តើមពីថ្គាម បន្ទាប់មក ក និងដៃជើង ឬពោះ
.មានបញ្ហាក្នុងការលេបទឹកមាត់
.រសាប់រសល់ និងឆាប់ខឹង
.បែកញើសនិងគ្រុនក្តៅ
.ញ័រទ្រូង និងលើសឈាម
.ការកន្ត្រាក់សាច់ដុំនៅលើមុខ។
ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទេតេតាណូសអាចបណ្តាលឱ្យស្លាប់ដោយសារការថប់ដង្ហើម។
តើអ្នកណាគួរចាក់វ៉ាក់សាំងតេតាណូស?
អ្នកគួរតែចាក់ថ្នាំតេតាណូសប្រសិនបើអ្នក៖
.មិនបានទទួលការចាក់ថ្នាំបង្ការតេតាណូសជាស៊េរីដំបូងទេកាលនៅក្មេង
.មិនមានរំញោចតេតាណូសក្នុងរយៈពេល ១០ ឆ្នាំចុងក្រោយនេះទេ
.បានជាសះស្បើយពីជំងឺតេតាណូស ។
អ្នកណាមិនគួរចាក់វ៉ាក់សាំងតេតាណូស?
អ្នកមិនគួរចាក់វ៉ាក់សាំង Tdap ទេប្រសិនបើអ្នកមានប្រតិកម្មអាឡែហ្ស៊ីធ្ងន់ធ្ងរ បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំង Tdap ពីមុន។ អ្នកក៏មិនគួរទទួលថ្នាំបង្ការ Tdap ដែរប្រសិនបើអ្នកមានប្រវត្តិសន្លប់ ឬប្រកាច់ក្នុងរយៈពេលមួយសប្តាហ៍ បន្ទាប់ពីចាក់វ៉ាក់សាំង Tdap ពីមុន។ ពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យប្រសិនបើអ្នកមានប្រវត្តិជំងឺឆ្កួតជ្រូក ឬបញ្ហាប្រព័ន្ធប្រសាទដទៃទៀត ការឈឺចាប់ធ្ងន់ធ្ងរ ឬហើមកាលពីពេលមុនបន្ទាប់ពីការចាក់វ៉ាក់សាំងតេតាណូសពីមុន ឬប្រវត្តិនៃរោគសញ្ញា Guillain-Barre ឬជំងឺរលាកទងសួតរ៉ាំរ៉ៃ។
ការចាក់ថ្នាំបង្ការជម្ងឺតេតាណូសនិងផលប៉ះពាល់
វាជាការសំខាន់ណាស់ដែលត្រូវដឹងថាជាទូទៅហានិភ័យនៃបញ្ហាដែលបណ្តាលមកពីជំងឺតេតាណូស គឺមានច្រើនជាងការចាក់វ៉ាក់សាំងតេតាណូសទៅទៀត។ អ្នកមិនអាចទទួលជំងឺតេតាណូសពីការចាក់ថ្នាំបង្ការជម្ងឺតេតាណូសបានទេ។ ទោះយ៉ាងណាក៏ដោយពេលខ្លះវ៉ាក់សាំងតេតាណូសអាចបណ្តាលឱ្យមានផលប៉ះពាល់ស្រាលទាំងនេះ៖
.ឈឺចាប់ ក្រហម ឬហើមនៅកន្លែងចាក់ថ្នាំ
.គ្រុន
.ឈឺក្បាលឬឈឺខ្លួន
.អស់កម្លាំង
.ចង្អោរ ក្អួត ឬរាគ
.ការបាត់បង់ចំណង់អាហារ
.ភាពរអាក់រអួលចំពោះទារក និងកុមារតូចៗ ៕
