ភ្លើងនឹងអំបិលជាធាតុសំខាន់មួយក្នុងការប្រើប្រាស់ប្រចាំថ្ងៃរបស់មនុស្សជាតិ។ ក្នុងភាសាខ្មែរពាក្យទាំងពីរនេះមានអត្ថន័យលើសពីន័យដើមរបស់ខ្លួន។
សម្រាប់ពាក្យថាភ្លើងអ្នកស្រាវជ្រាវផ្នែកភាសាខ្មែរលើកឡើងថាមានអត្ថន័យសំដៅលើគ្រួសារ និងស្រ្តីធ្លាប់រៀបការជាដើម។ ចំណែកអំបិលវិញអ្នកបុរាណវិទ្យាថាសំដៅដល់ពាក្យសម្តីដែលបានការ ឬមានឥទ្ធិពល។
អ្នកស្រាវជ្រាវភាសាខ្មែរ លោក ចៅ វាសនា ពន្យល់ថាពាក្យថាភ្លើងនៅប្រទេសមួយចំនួនបានសំដៅដល់ចំនួនគ្រូសារ ដោយមួយគ្រួសារថាមួយភ្លើង ចំណែកក្នុងសង្គមខ្មែរបានហៅស្រ្តីដែលរៀបការរួចហើយម្តងថាមួយភ្លើងដែរ។
លោកបន្ថែមថា៖ «នៅស្រុកអឺរ៉ុបចាស់ៗគេសួរគ្នាថាមួយភូមិហ្នឹងមានប៉ុន្មានភ្លើង ចាស់ទេគាត់និយាយ ក្មេងៗអត់និយាយទេ…ភ្លើងដែលយកមកធ្វើម្ហូបហ្នឹងជាទូទៅក្នុងគ្រួសារខ្មែរ ប្រុសចេញទៅធ្វើការក្រៅ ឯស្ត្រីនៅផ្ទះធ្វើម្ហូបអ្វីហ្នឹង ប្រពន្ធអ្នកបង្កាត់ភ្លើង ដ៏តែប្តីគាត់ទៅបាត់ អាចស្លាប់អាចលែងលះគ្នា ហើយគាត់រៀបការម្តងទៀត គេហៅស្រ្តីហ្នឹងថាមួយភ្លើងទៅហើយ ភ្លើងដាំបាយ អានេះពាក្យថាភ្លើងពាក្យហ្នឹងនិយាយយូរទៅដូចជាពាក្យនិយាយលេង តែមែនទែនទៅមិនមែនលេងសើចទេ តែជាពាក្យធំដំក្នុងផ្ទះបាយខ្មែរ»។
ក្រៅពីន័យនេះ ក្នុងសង្គមខ្មែរក៏មានដែរពាក្យថាភ្លើងដែលភ្ជាប់ទៅនឹងមនុស្ស ដូចជាមនុស្សដៃភ្លើងជើងមាន់ និងមនុស្សភ្លើង ដោយសំដៅដល់អ្នកដើរអុជអាលអ្នកដទៃឲ្យក្តៅក្រហាយជាដើម។
សម្រាប់អំបិលដែលមានរស់ជាតិប្រៃវិញបុរាណវិទូ ធុយ ចាន់ធួន លើកឡើងថាមិនត្រឹមតែសំខាន់សម្រាប់ទ្រង់ទ្រង់ជីវិតមនុស្សនោះទេ តែក៏មានអត្ថន័យសំខាន់ផងដែរក្នុងភាសាខ្មែរ។ អំបិលលោកថាត្រូវបានគេរកឃើញថាមានការផលិត និងប្រើប្រាស់នៅក្នុងទឹកដីខ្មែរតាំងពីមុនគ្រឹស្តសករាជ។ អ្នកសិក្សាបានរកឃើញក្រឡមួយនៅបន្ទាយគូ ក្នុងស្រុកមេមត់ ខេត្តត្បូងឃ្មុំ បច្ចុប្បន្ន ហើយជាការសន្និដ្ឋាន ក្រឡនោះត្រូវបានគេដាក់ទឹកសមុទ្រដើម្បីផលិតអំបិល។
លោកពន្យល់ថាអំបិលដែលមានរសជាតិប្រៃ ក្នុងភាសាខ្មែរ ត្រូវបានគេធៀបទៅនឹងមនុស្សដែលមានសម្តីប្រកបដោយឥទ្ធិពល និងមានអត្ថន័យ។
លោកបន្ថែមថា៖ «យើងមានទំនៀមរបស់ខ្មែរ បើល្អគេនិយាយថាមនុស្សនេះមានទឹកមាត់ប្រៃមានន័យថានិយាយមានន័យ អត្ថន័យធំធេងណាស់ និយាយប្រកបដោយខ្លឹមសារ និយាយប្រកបដោយឥទ្ធិពល ដែលអាចជួយសង្គមរីកចម្រើន ហ្នឹងអ្នកទឹកមាត់ប្រៃ»៕
ប្រភព៖ sabay.com.kh