នៅពេលដែលអ្នកផឹកទឹកច្រៀនឬមេឃត្រជាក់់ អ្នកក៏លេចនោម។ តើទឹកនោមរបស់អ្នកលិតនិងបញ្ចេញមកក្រៅតាមរបៀបណា៕ចូរស្វែងយល់ពីមុខងារតម្រងនោមដែលដើរតួនាទីយ៉ាងសំខាន់នៅក្នុងរឿងនេះ។
– ជាតម្រងសម្រាប់ធ្វើការច្រោះឈាម និងសារធាតុឥតបានប្រយោជន៍នានា
– រក្សាតុល្យភាពកម្រិតអេឡិចត្រូលីតក្នុងខ្លួនមនុស្ស
– គ្រប់គ្រងសម្ពាធឈាម
– ជួយរំញោច និងបង្កើនការផលិតកោសិកាឈាមក្រហម។
តម្រងនោមស្ថិតនៅខាងក្នុងពោះផ្នែកខាងក្រោយ ដែលជាធម្មតានៅសងខាងឆ្អឹងខ្នង។ តម្រងនោមទទួលឈាមតាមសរសៃឈាមក្រហម (renal arteries) ផ្ទាល់ពីសរសៃឈាមអាអ័រ (aorta) ហើយបញ្ជូនឈាមត្រលប់ទៅបេះដូងវិញតាមរយៈសរសៃឈាមខ្មៅ (renal veins) ទៅសរសៃឈាមខ្មៅកាវ៉ា (vena cava)។
តម្រងនោមមានសមត្ថភាពអាច ៖
– ត្រួតពិនិត្យកម្រិតជាទឹកក្នងខ្លួនមនុស្ស
– ប្រមូលផ្តុំអេឡិចត្រូលីត្រ ដូចជា សូដ្យូម និងប៉ូតាស្យូម
– រក្សាតុល្យភាពអាស៊ីត‑បាស
– ច្រោះកាកសំណល់នានា ដូចជា អ៊ុយរ៉េ (urea) បន្ទាប់ពីការធ្វើមេតាប៉ូលីសប្រូតេអ៊ីន និងអាស៊ីតអុយរិក (uric acid) ពីការបំបែក DNA។ គេអាចវាស់កម្រិតកាកសំណល់ទាំងពីរខាងលើនេះតាមរយៈការធ្វើតេស្តឈាមរកមើល Blood Urea Nitrogen (BUN) និង Creatinine (Cr)។
នៅពេលដែលឈាមហូរទៅកាន់តម្រងនោម តម្រងនោមដឹងថាតើកម្រិតទឹកប៉ុន្មានដែលត្រូវបញ្ចេញ (ទឹកនោម) ហើយការរក្សាទុកអេឡិចត្រូលីត្រមានកម្រិតណានោះ។ ជាឧទាហរណ៍ ប្រសិនបើមនុស្សម្នាក់ខ្វះជាតិទឹកដែលបណ្តាលមកពីគាត់ធ្វើការហាត់ប្រាណ ឬដោយសារជំងឺ នោះតម្រងនោមនឹងរក្សាទុកជាតិទឹកអោយបានច្រើនតាមដែលអាចធ្វើទៅបាន ហើយទឹកនោមដែលនឹងត្រូវបញ្ចេញហាក់ដូចជារាងខាប់បន្តិច។ ផ្ទុយទៅវិញ ប្រសិនបើអ្នកទទួលទានជាតិទឹកបានច្រើន នោះទឹកនោមរបស់អ្នកមានសភាពរាវ និងថ្លាៗ។ ប្រព័ន្ធធ្វើការនេះស្ថិតក្រោមការគ្រប់គ្រងរបស់រ៉េនីន (renin)។ Renin ជាអ័រម៉ូនដែលត្រូវបានផលិតនៅក្នុងតម្រងនោម ដែលជាផ្នែកមួយនៃការគ្រប់គ្រងប្រព័ន្ធជាតិទឹក និងសម្ពាធឈាមក្នុងរាងកាយមនុស្ស។
តម្រងនោមក៏ជាប្រភពនៃ erythropoietin ដែលជាអ័រម៉ូនមួយជួយរំញោចដល់ខួរឆ្អឹងខ្នងដើម្បីផលិតកោសិកាឈាមក្រហម។ កោសិកាពិសេសៗនៅក្នុងតម្រងនោមត្រួតពិនិត្យកម្រិតអុកស៊ីសែននៅក្នុងឈាម។ ប្រសិនបើកម្រិតអុកស៊ីសែនចុះទាប នោះកម្រិតអ័រម៉ូន erythropoietin នឹងកើនឡើង ហើយខ្លួនប្រាណរបស់អ្នកក៏ចាប់ផ្តើមផលិតកោសិកាឈាមក្រហមបន្ថែមទៀត។
បន្ទាប់ពីតម្រងនោមធ្វើការច្រោះឈាម ទឹកនោមត្រូវបានបញ្ចេញតាមរយៈបំពង់ទឹកនោម (ureter)។ បំពង់ទឹកនោមគឺជាបំពង់ដ៏តូចមួយដែលតភ្ជាប់ទៅកាន់ប្លោកនោម។ បន្ទាប់មក ទឹកនោមត្រូវបានរក្សាទុកនៅក្នុងប្លោកនោម (bladder) ដើម្បីរង់ចាំការបញ្ចេញមកក្រៅ ហើយចុងក្រោយគឺប្លោកនោមបញ្ចេញទឹកនោមមកក្រៅតាមរយៈរន្ធទ្វារតូច (urethra)៕
ទឹកនោមត្រូវបានផលិតនិងបញ្ចេញមកក្រៅដូចម្តេច?
