ការស្ទះពោះវៀនអាចកើតមានទាំងក្នុងពោះវៀនតូច ឬពោះវៀនធំដែលមិនអាចអោយអាហារ និងទឹកឆ្លងកាត់បាន។ ការស្ទះពោះវៀនអាចបណ្តាលមកពីបញ្ហាជាច្រើនដូចជា ការស្អិតពោះវៀន ក្លន ឬដុំសាច់ក្នុងពោះ។
ការស្ទះពោះវៀនអាចចេញជារោគសញ្ញាមិនស្រួលខ្លួនដូចជា ឈឺពោះ ហើមពោះ ក្អួត និងចង្អោ។ ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទេ វានឹងអាចអោយពោះវៀននោះស្ទះរហូតស្លាប់ក៏មាន ហើយជាលិកាដែលស្លាប់នោះអាចធ្វើអោយធ្លាយពោះវៀនបាន ពេលនោះនឹងមានការបង្ករោគធ្ងន់ធ្ងរ ព្រមទាំងស្ហុកទៀតផង។ ទោះបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការព្យាបាលទាន់ពេល ធ្វើអោយការស្ទះពោះវៀននោះជាសះស្បើយបាន។
រោគសញ្ញា
រោគសញ្ញានៃការស្ទះពោះវៀនមាន៖
– ឈឺពោះ ម្តងឈឺម្តងបាត់
– ចង្អោ
– ក្អួត
– រាគ
– ទល់លាមក
– អត់ជុះ អត់ផោម
– ហើមពោះ
ពេលត្រូវជួបគ្រូពេទ្យ
ដោយសារតែផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងរដែលអាចកើតមានពីការស្ទះពោះវៀន ដូច្នេះចូរស្វែងរកសេវាថែទាំខាងវេជ្ជសាស្ត្រអោយបានភ្លាមៗ ប្រសិនបើអ្នកមានរោគសញ្ញាដូចខាងក្រោម។
មូលហេតុ
ការស្ទះពោះវៀនអាចកើតដោយសារការស្ទះបែបមេកានិច ដូចជាមានក្លន ឬដុំសាច់ដុះក្នុងពោះវៀនដែលវាទៅស្ទះដល់ពោះ។ ឬអាចបណ្តាលកពីពោះវៀនមិនអាចបំពេញមុខងារបានយ៉ាងល្អ ដែលគេអោយឈ្មោះវាថា Paralytic Ileus (ការស្ទះពោះវៀនក្លែងក្លាយ)។
ការស្ទះពោះវៀនតូចបែបមេកានិច
មូលហេតុដែលកើតមានជាញឹកញាប់បំផុតនៃការស្ទះបែបនេះមាន៖
– ស្អិតពោះវៀន
– មានខ្លនលយចូលពោះវៀន
– ដុំសាច់ក្នុងពោះវៀន
– ជំងឺរលាកពោះវៀនដូចជាជំងឺ Crohn
– ពោះវៀនរមួល
– ពោះវៀនស្រុញចូលគ្នា
ការស្ទះពោះវៀនធំបែបមេកានិច
ការស្ទះពោះវៀនក្នុងតំបន់នេះមិនសូវមានច្រើនដូចពោះវៀនតូចទេ ហើយមូលហេតុរបស់វាមាន៖
– មហារីកពោះវៀនធំ
– ជំងឺ Diverticulitis
– ពោះវៀនធំរមួល
– ស្ទះដុំលាមក
– ពោះវៀនរួមតូចដោយសារតែការរលាក និងសន្លាក
ការស្ទះពោះវៀនបែប Paralytic Ileus
ការស្ទះពោះវៀនប្រភេទនេះធ្វើអោយមានរោគសញ្ញាដូចគ្នានឹងការស្ទះពោះវៀនផ្សេងៗទៀតដែរ ប៉ុន្តែវាមិនមានសម្តែងនូវការស្ទះអ្វីមួយជាក់ស្តែងឡើយ មានន័យថា ពោះវៀនមិនអាចបំពេញមុខងារបានល្អទេដោយសារតែមានបញ្ហាទៅលើសាច់ដុំ ឬសរសៃប្រសាទ។ ការធ្វើចលនាពោះវៀនត្រូវបានកាត់បន្ថយ ឬលែងមានតែម្តង ដែលជាហេតុផលមួយពិបាកដល់អាហារ និងទឹកហូរចូលទៅក្នុងប្រព័ន្ធរំលាយអាហារ។
ការស្ទះបែប Paralytic Ileus អាចប៉ះពាល់ដល់គ្រប់កន្លែងទាំងអស់នៃពោះវៀន ដោយមូលហេតុរបស់វាមានដូចជា៖
– ការវះកាត់ពោះ
– វះកាត់ក្នុងអាងត្រគៀក
– មានឆ្លងរោគ
– កំពុងប្រើថ្នាំ
– សាច់ដុំ និងសរសៃប្រសាទមិនធម្មតាដូចជាជំងឺ Parkinson ជាដើម
កត្តាប្រឈមមុខ
ជំងឺដែលអាចធ្វើអោយប្រឈមនឹងការស្ទះពោះវៀនកាន់តែខ្លាំងនោះមាន៖
– វះកាត់ពោះ ឬអាងត្រគាក ព្រោះអាចនឹងបណ្តាលអោយស្អិតពោះវៀន
– ជំងឺរលាកពោះវៀន Crohn
– ជំងឺមហារីកក្នុងពោះដែលត្រូវវះកាត់ចោល
ការធ្វើតេស្ត និងរោគវិនិច្ឆ័យ
តេស្ត និងសកម្មភាពវេជ្ជសាស្ត្រសម្រាប់ធ្វើរោគវិនិច្ឆ័យមាន៖
– ពិនិត្យលើរាងកាយ៖ គ្រូពេទ្យនឹងសួរអ្នកងំពីប្រវត្តិជំងឺ ក៏ដូចជារោគសញ្ញាដែលអ្នកមាន ជាមួយនឹងការពិនិត្យលើរាងកាយដើម្បីវាយតម្លៃស្ថានភាពរបស់អ្នក។ គ្រូពេទ្យប្រហែលជាសង្ស័យថាមានបញ្ហាស្ទះពោះវៀនហើយប្រសិនបើពោះរបស់អ្នកប៉ោង ឬតឹង ឬមានដុំអ្វីខុសធម្មតាខ្លាំង។
– តេស្តដោយការថតរូបភាពវេជ្ជសាស្ត្រ៖ ដើម្បីបញ្ជាក់រោគវិនិច្ឆ័យអោយកាន់តែច្បាស់ គ្រូពេទ្យប្រហែលណែនាំអៅយថតកាំរស្មីអ៊ិចលើពោះ ឬ CT scan។ តេស្តទាំងនេះក៏អាចជួយដល់គ្រូពេទ្យក្នុងការកំណត់ថាការស្ទះនោះជាប្រភេទ មេកានិច ឬក៏ Paralytic Ileus ព្រមទាំងស្ទះជិត ឬមិនជិត។
ការព្យាបាល និងប្រើថ្នាំ
ការព្យាបាលស្ទះពោះវៀនអាស្រ័យទៅលើមូលហេតុនៃស្ថានភាពរបស់អ្នក។
សម្រាកក្នុងមន្ទីរពេទ្យ
ការព្យាបាលសម្រាប់ជំងឺស្ទះពោះវៀនតម្រូវអោយសម្រាកក្នុងមន្ទីរពេទ្យ។ នៅពេលទៅដល់ពេទ្យ គ្រូពេទ្យនឹងសួរដល់ប្រវត្តិជំងឺ និងចាប់ផ្តើមព្យាបាលដូចជា៖
– ព្យួរសេរ៉ូម
– ដាក់សុងក្រពះដើម្បីបំបាត់ការហើមពោះ
– សុងទឹកនោមដើម្បីយកទៅពិនិត្យ
ការព្យាបាលសម្រាប់ការស្ទះពោះវៀនបែបមេកានិចមិនជិត
ប្រសិនបើអ្នកមានការស្ទះពោះវៀនបែបមេកានិច ហើយអាហារ និងទឹកនៅតែអាចឆ្លងកាត់បានតិចតួច អ្នកប្រហែលជាធូរស្បើយមកវិញក្រោយពីបានព្យាបាលក្នុងមន្ទីរពេទ្យរួច។ អ្នកប្រហែលជាមិនចាំបាច់ធ្វើការព្យាបាលផល។ គ្រូពេទញយក៏ប្រហែលជាណែនាំអោយទទួលទានអាហារមានជាតិសរសៃតិចដើម្បីងាយនឹងសម្រួលដល់ការស្ទះពោះវៀន។ ប្រសិនបើការស្ទះនោះមិនមានអ្វីច្បាស់លាស់ទេ អ្នកត្រូវវះកាត់ដើម្បីលុបបំបាត់ការស្ទះនោះហើយ។
ការព្យាបាលសម្រាប់ការស្ទះពោះវៀនបែបមេកានិចដែលជិត
ការស្ទះជិតតែម្តងតែងតែមិនអាចអោយអាហារ និងទឹកឆ្លងកាត់បានទេ ហើយត្រូវការវះកាត់កាត់ដើម្បីរំដោះការស្ទះនោះ។ ដំណើរការដែលអ្នកនឹងធ្វើនោះអាស្រ័យទៅលើអ្វីដែលធ្វើអោយស្ទះ និងកន្លែងដែលស្ទះ។ ជាធម្មតា ការវះកាត់ត្រូវតែដកចេញនូវអ្វីដែលស្ទះនោះចេញដើម្បីកុំអោយពោះវៀនស្លាប់បាន។
ការព្យាបាលសម្រាប់ការស្ទះពោះវៀនបែប Paralytic Ileus
ប្រសិនបើគ្រូពេទ្យកំណត់ឃើញថា រោគសញ្ញារបស់អ្នក បណ្តាលមកពីការស្ទះបែប Paralytic Ileus គាត់ប្រហែលជាត្រូវតាមដានស្ថានភាពអ្នកមួយថ្ងៃទៅពីរថ្ងៃទៀតក្នុងមន្ទីរពេទ្យ។ ការស្ទះបែប Paralytic Ileus ច្រើនតែកើតមានជាបណ្តោះអាសន្នទេ ហើយវានឹងស្រួលឡើងវិញដោយខ្លួនឯង។ ប្រសិនបើច្រើនថ្ងៃហើយមិនធូរស្រាលទេ គ្រូពេទ្យប្រហែលជាចេញថ្នាំដើម្បីអោយសាច់ដុំកន្ត្រាក់ សម្រាប់ជាជំនួយដល់ការធ្វើចលនាអាហារ និងទឹកតាមពោះវៀន
ផលវិបាក
ប្រសិនបើមិនបានព្យាបាលទេ ការស្ទះពោះវៀនអាចនឹងបង្កផលវិបាកកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ និងគំរាមគំហែងដល់អាយុជីវិតអ្នកជំងឺបានដូចជា៖
– កង់ពោះវៀនដែលស្ទះត្រូវងាប់៖ នេះដោយសារតែការផ្គត់ផ្គង់ឈាមទៅតំបន់នោះត្រូវបានកាត់ផ្តាច់។ ជាលិការដែលស្លាប់នោះអាចនឹងរហែក និងបង្កជាការបង្ករោគផ្សេងទៀតក្នុងពោះ។
– មានការបង្ករោគក្នុងប្រហោងពោះ៖ ការរលាកស្រោមពោះគឺជាជំងឺបង្កដោយបាក់តេរីមួយដែលកើតមានក្នុងប្រហោងពោះ ហើយវាមនឹងមានការគំរាមគំហែងដល់អាយុជីវិតអ្នកជំងឺបានប្រសិនបើមិនមានការព្យាបាលទាន់ពេលវេលាទេ៕
