តើសក់មិនល្អ អាចមានន័យថាអ្នកមានសុខភាពមិនល្អមែនដែរឬទេ?
តើសក់របស់អ្នកអាចព្យាយាមប្រាប់អ្នកអំពីអ្វីមួយទាក់ទងនឹងសុខភាពរបស់អ្នកមែនទេ? ប្រហែលជាវាអាច។ ស្ថានភាព និង ឱសថមួយចំនួនមានផលប៉ះពាល់ដល់ខ្លួនប្រាណអ្នក ក៏ដូចជាសក់របស់អ្នកផងដែរ។ នៅក្នុងករណីផ្សេងទៀត អ្នកអាចនឹងគ្រាន់តែត្រូវការការថែទាំឱ្យប្រសើរជាងនេះទៀត សម្រាប់សក់ និង ស្បែកក្បាលរបស់អ្នក។ សូមប្រើនូវគន្លឹះទាំងនេះ ដើម្បីរកឃើញពីអ្វីដែលបែងចែករវាងអ្វីដែលយើងយល់ខុស និង ការពិត នៅពេលដែលវាកើតមានឡើងចំពោះសុខភាពអ្នក និងសក់របស់អ្នក។
ការរបកស្បែកក្បាលសៗ គឺមិនចោទជាការប្រឈមនឹងគ្រោះថ្នាក់ចំពោះសុខភាពទេ
អង្គែមិនមែនជាជំងឺឆ្លងទេ។ ដូច្នេះតើអ្នកអាចកើតវាបានដោយរបៀបណា? វេជ្ជបណ្ឌិត មិនមានភាពច្បាស់លាស់ចំពោះរឿងនេះទេ ប៉ុន្តែមានទ្រឹស្តីនិយាយថា វាអាចកើតមានដោយសារតែការរីកលូតលាស់ជ្រុលនៃពពួកផ្សិត។ កត្តាប្រឈមនឹងបញ្ហានេះ ដែលអាចកើតមានដូចជា ស្បែកដែលមានជាតិប្រេង ស្ត្រេស ភាពធាត់ជ្រុលអាកាសធាតុត្រជាក់ ឬ ស្ងួត និងការមានជំងឺត្រអក ឬរោគសើស្បែក។ ទោះបីជាជំងឺអង្គែអាចធ្វើឱ្យអ្នកមានភាពខ្មាស់អៀន និងមានការរមាស់ដែលអាចជាផលរំខាននោះ តែវាមិនមានផ្តល់ទុក្ខទោសអ្វីដល់អ្នកនោះទេ។
គន្លឺះសម្រាប់ព្យាបាលស្បែកក្បាលដែលមានអង្គែ
ដើម្បីកាត់បន្ថយនូវការកើនឡើងនៃកោសិកាស្បែកងាប់ដែលជាអង្គែ សូមព្យាយាមប្រើប្រាស់សាប៊ូសម្រាប់ព្យាបាលស្បែកក្បាលដែលមានអង្គែឱ្យបានជារៀងរាល់ថ្ងៃ។ ទុកសាប៊ូឱ្យបានប្រាំនាទីនៅលើក្បាលរបស់អ្នក បន្ទាប់មកលាងវាចេញឱ្យបានស្អាតល្អ។ អ្នកអាចនឹងត្រូវការសាកល្បងប្រភេទសាប៊ូសម្រាប់ស្បែកក្បាលដែលមានអង្គែជាច្រើនប្រភេទ ដើម្បីស្វែងរកថាតើផលិតផលមួយណាដែលសាកសមសម្រាប់អ្នក។ ប្រសិនបើផលិតផលណាមួយឈប់ដំណើរការសម្រាប់អ្នក សូមព្យាយាមសាកផលិតផលថ្មីផ្សេងទៀត។ ហើយប្រសិនបើវានៅតែមិនអាចជួយបានទៀត សូមទំនាក់ទំនងទៅកាន់វេជ្ជបណ្ឌិតរបស់អ្នក ។
តើអ្វីជាអង្គែពណ៌លឿង?
ប្រសិនបើក្រម៉ស្បែកក្បាលអង្គែដែលអ្នកឃើញ មានជាតិខ្លាញ់ច្រើន និងមានពណ៌លឿង អ្នកអាចមានការរលាកស្បែកដោយសារតែមានជាតិប្រេងច្រើន។ វាគឺជាស្ថានភាពនៃការរលាកស្បែកដែលអាចកើតមាននៅកន្លែងណាដែលមានក្រពេញខ្លាញ់ច្រើន មានដូចជានៅលើស្បែកក្បាល និងមុខ។ ទោះបីជាការរលាកស្បែកដោយសារតែជាតិប្រេងនេះមានទំនាក់ទំនងទៅនឹងអរម៉ូន ពពួកផ្សិត និងថែមទាំងបញ្ហាមួយចំនួនរបស់ប្រព័ន្ធប្រសាទក៏ដោយ ប៉ុន្តែវាត្រូវបានគេព្យាបាលដូចគ្នាទៅនឹងការព្យាបាលជំងឺអង្គែធម្មតាដែរ។ ក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ គេអាចនឹងត្រូវការវេជ្ជបញ្ជានៃពពួកឱសថសេ្តរ៉ូអ៊ីត និងឱសថប្រឆាំងនឹងពពួកផ្សិត ។
អ្នកអាចនឹងជ្រុះសក់ច្រើនជាងអ្វីដែលអ្នកគិត
វាមិនមែនជាការកំណត់ទុកបានល្អឥតខ្ចោះនោះទេ ប៉ុន្តែអ្នកជំនាញបានប៉ាន់ប្រមាណថា យើងអាចនឹងមានការជ្រុះសក់ចាប់ពី ១០០សសៃ ឬច្រើនជាងនេះទៀតក្នុងមួយថ្ងៃ។ វាមិនមែនជាការប្រកាសអាសន្ន ហើយវាក៏មិនមែនមានន័យថា អ្នកនឹងទំពែកនោះដែរ។ ប្រហែលជា ៩០ភាគរយនៃឬសសក់ទាំង ១០០.០០០ បានបង្កើតសក់នៅពេលណាមួយ។ ១០ភាគរយផ្សេងទៀត គឺស្ថិតនៅក្នុងដំណាក់កាលសំរាក រួចសក់នឹងជ្រុះចេញមកបន្ទាប់ពីរយៈពេល ២ ទៅ ៣ខែ។ វាត្រូវបានជំនួសដោយសក់ថ្មីទៀត រួចវដ្តនៃការលូតលាស់នឹងចាប់ផ្តើមជាថ្មីម្តងទៀត។
តើអ្វីបណ្តាលឱ្យមាន Telogen Effluvium?
មានការភ្ញាក់ផ្អើលកើតមានចំពោះប្រព័ន្ធរាងកាយរបស់អ្នក ដូចជា ការវះកាត់ ការសម្រាលកូន ការប្រើប្រាស់ឱសថមួយចំនួន ការតមអាហារ មានស្ត្រេសក្នុងកម្រិតធ្ងន់ធ្ងរ និងបញ្ហារបស់ក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត អាចជំរុញឱ្យសក់របស់អ្នកចូលដល់ដំណាក់កាលងាប់។ ប្រហែលជាក្នុងរយៈពេល ២ខែក្រោយមក អ្នកអាចនឹងឃើញសក់របស់អ្នកជ្រុះចេញមក និងស្តើងជាមុន វាគឺជាស្ថានភាពមួយដែលយើងហៅថា Telogen Effluvium។ ពេលខ្លះគេអាចពិពណ៌នា វាថាជាការជ្រុះសក់ពេញមួយដៃ។ នៅក្នុងករណីភាគច្រើន សក់ថ្មីនឹងចាប់ផ្តើមដុះសារជាថ្មីឡើងវិញ។
ការវាយប្រហារទៅលើឬសសក់
នៅក្នុងតំបន់ដែលទំពែក ប្រព័ន្ធភាពសុំារបស់អ្នកមានកំហុសក្នុងការវាយប្រហារនឹងឬសសក់ដែលបណ្តាលឱ្យសក់របស់អ្នកជ្រុះជារឿយៗគឺក្នុងពេលភ្លាមៗនោះ។ មនុស្សភាគច្រើននឹងមានទំពែកមួយ ឬ ពីរផ្នែកប៉ុន្តែក្នុងករណីផ្សេងទៀត រាល់រោមនៃរាងកាយក៏ជ្រុះចេញផងដែរ។ បរិវេណនៃកន្លែងទំពែក មិនបានផ្តល់ទុក្ខទោស ឬឆ្លងរាលដាលនោះទេ ប៉ុន្តែវាអាចជះឥទ្ធិពលដល់ផ្នែកសតិអារម្មណ៍។ សក់ទាំងនោះអាចដុះបានមកវិញដោយខ្លួនវា ហើយការព្យាបាលអាចជួយឱ្យវាដុះបានមកវិញឆាប់រហ័សជាងនេះ។ តែជាសំណាងអាក្រក់ មានមនុស្សខ្លះអាចមានបទពិសោធន៍ជួបនឹងភាពទំពែកនេះជាញឹកញាប់ឡើងវិញ។
ហ្សែនអាចបណ្តាលឱ្យបុរស ៩០ភាគរយ ជ្រុះសក់បាន
តាមរយៈតំណពូជ លក្ខណៈរូបរាងអាចជះឥទ្ធិពលច្រើនមកពីខាងគ្រួសាររបស់ម្តាយជាងគ្រួសាររបស់ឪពុកអ្នក។ ដូច្នេះការសំលឹងទៅរកគន្លឹះនៃជីតាខាងម្តាយអ្នកអាចឱ្យសញ្ញាយ៉ាងប្រសើរអំពីអនាគតរបស់អ្នក។ គំរូនៃភាពទំពែករបស់បុរស ជារឿយៗចាប់ផ្តើមជាមួយនឹងការសណ្តកសក់នៅផ្តុំសៀតផ្កា និងបន្ទាប់មកនៅផ្នែកខាងមុខ រួចបន្សល់ទុកសក់រាងដូចជារង្វង់នៅជុំវិញក្បាលរបស់អ្នក។ ឱសថដែលអាចកាត់បន្ថយការជ្រុះសក់មានដូចជា Rogaine ( minoxidil ) និង Propeica ( finasteride)។
គំរូនៃភាពទំពែករបស់ស្ត្រី
ការជ្រុះសក់ចំពោះស្ត្រីហាក់ដូចជាមានន័យថា សក់មានសភាពស្តើងនៅជុំវិញក្បាលរបស់នាង។ ខុសពីបុរស ស្ត្រីកម្រនឹងក្លាយទៅជាទំពែកណាស់ ហើយពួកគេក៏ហាក់ដូចជាជ្រុះសក់យឺតជាងមនុស្សប្រុសផងដែរ។ ផ្ទុយពី ជំនឿទូទៅ សក់វែងគឺមិនដាក់ទំងន់ដល់ឬសសក់ដែលនាំឱ្យពួកវាជ្រុះចេញនោះទេ។ ហើយសាប៊ូវិញ ក៏មិនបានទាញឱ្យសក់ជ្រុះដែរ វាគ្រាន់តែយកសក់ដែលជ្រុះចេញរួចជាស្រេចនោះចេញមកប៉ុណ្ណោះ។ ឱសថ Minoxidil អាចជួយសក់ឱ្យដុះមកវិញ និងការពារសក់មិនឱ្យស្តើង។
ជៀសវាងពន្លឺព្រះអាទិត្យដែលបំផ្លាញដល់សក់
ការប៉ះនឹងពន្លឺព្រះអាទិត្យច្រើនជ្រុលអាចធ្វើឱ្យសក់របស់អ្នកផុយស្រួយ ស្ងួត ដែលអាចបែក និងដាច់បានយ៉ាងងាយស្រួល។ ហើយប្រសិនបើអ្នកមានសក់ស្តើងរួចទៅហើយ អ្នកអាចប្រឈមនឹងការរលាកដោយសារកម្តៅព្រះអាទិត្យនៅលើស្បែកក្បាលរបស់អ្នក។ ការជ្រើសរើសផលិតផលការពារសក់ដែលមានផ្សំជាមួយក្រែមការពារកម្តៅថ្ងៃអាចផ្តល់ឱ្យអ្នកនូវការការពារមួយចំនួន ទោះបីជាវាអាចមានភាពពិបាកក្នុងការស្រោបសក់របស់អ្នកឱ្យបានស្មើគ្នាៗ។ ដូច្នេះហើយ ទើបវាជាគំនិតដ៏ល្អសម្រាប់អ្នកក្នុងការពាក់មួកនៅពេលដែលអ្នកចេញទៅក្រៅនៅក្រោមពន្លឺព្រះអាទិត្យ ជាពិសេសប្រសិនបើស្បែកក្បាលរបស់អ្នកងាយប៉ះនឹងវា។
អាហារដែលមានរសជាតិអាចបិទបាំងតម្រូវការសារជាតិបំរុងរាងកាយ
តើការទទួលទានអាហារអាចមានតំលៃស្មើសក់របស់អ្នកទេ? នៅក្នុងករណីធ្ងន់ធ្ងរ វាពិតជាអាច។ សក់របស់អ្នកត្រូវការជាតិប្រូតេអ៊ីន និងជាតិដែកដើម្បីឱ្យវាមានសុខភាពល្អ រួមជាមួយនឹងសារធាតុអាស៊ីតខ្លាញ់អូមេហ្គាបី ជាតិស័ង្កសី និងវីតាមីន A ប៉ុន្តែវាមិនត្រូវការច្រើនពេកនោះទេ។ ពួកវាអាចការពារសក់របស់អ្នកពីការជ្រុះដាច់។ ការបរិភោគអាហារក្នុងកម្រិតទាប ជារឿយៗគឺមានកង្វះខាតនូវសារជាតិបំរុងរាងកាយ និងអាចធ្វើឱ្យការរីកលូតលាស់របស់សក់នៅនឹងថ្កល់ និងទន់ខ្សោយ។ ប្រសិនបើកង្វះសារជាតិបំរុងនេះមានទំហំធំគ្រប់គ្រាន់ដូចជា មនុស្សដែលមានបញ្ហានឹងការទទួលទានអាហារមិនបានប្រក្រតី សក់របស់ពួកគេអាចនឹងដាច់ជ្រុះ។
អាហារសម្រាប់សក់ និង បេះដូងឱ្យមានសុខភាពល្អ
អ្នកអាចជួយឱ្យសក់របស់អ្នកមើលទៅមានសុខភាពល្អដោយការទទួលទានត្រីសាល់ម៉ុន និង វ៉ាល់ណាត់ ដើម្បីទទួលបាននូវសារជាតិអាស៊ីតខ្លាញ់អូមេហ្គាបី ស្ពីណាច និងការ៉ុតសម្រាប់វីតាមីន A, សណ្តែកដីប្រេស៊ីល ដើម្បីសារជាតិសេលេញ៉ូម និងគ្រុំសមុទ្រ និងគ្រាប់ស្វាយចន្ទី ដើម្បីទទួលបានសារជាតិស័ង្កសី។ គ្រប់សារជាតិទាំងនេះ អាចថែរក្សាស្បែកក្បាល និងសក់អ្នកឱ្យមានសុខភាពល្អ ក៏ដូចជាការទទួលទាននូវអាហារដែលមានជាតិខ្លាញ់តិច គ្រាប់ធញ្ញជាតិ និងបន្លែផ្សេងៗទៀតផងដែរ។ អ្នកនឹងទទួលបាននូវលទ្ធផលពីរផ្ទួនគ្នាគឺអាហារដែលមានផលល្អចំពោះសក់របស់អ្នក ហើយក៏បានផ្តល់គុណសម្បត្តិដល់បេះដូងរបស់អ្នកដែរ។
សក់ស្កូវមុនអាយុគឺបណ្តាលមកពីហ្សែន
ការមានសក់ស្កូវមុនអាយុមិនតែងតែទាក់ទងនឹងកត្តាអាយុនោះទេ។ ប្រសិនបើអ្នក នៅមិនទាន់មានអាយុ ៤០
ឆ្នាំទេ ហើយអ្នកឃើញថាខ្លួនឯងមានសក់ស្កូវច្រើនជាងពីរបីសសៃនោះគឺដោយសារតែអ្នកមានឱកាសកើតមានវានៅក្នុងចំណោមសមាជិកក្រុមគ្រួសាររបស់អ្នក។ សក់ស្កូវមិនមែនជាសញ្ញានៃការមានសុខភាពទន់ខ្សោយនោះទេ ទោះជាជំងឺខ្វះឈាមក្រហម បញ្ហាក្រពេញទីរ៉ូអ៊ីត កង្វះវីតាមីនបេដូ (Vitamin B-12) និង vitiligo អាចបណ្តាលឱ្យអ្នកមានសក់ស្កូវមុនអាយុក៏ដោយ។ អ្នកអាចហាយឡាយ ឬលាបថ្នាំពណ៌លើសក់របស់អ្នក ដើម្បីបិទបាំងភាពស្កូវនេះ ប៉ុន្តែសូមប្រយ័ត្ន ព្រោះមានមនុស្សមួយចំនួនគឺមានប្រតិកម្មទៅនឹងសារធាតុគីមីនៃថ្នាំលាបសក់។ លទ្ធផលនោះគឺ អ្នកអាចមានភាពរមាស់ និងរលាកស្បែកក្បាល។
ដំណាលទៅរកភាពទំពែកអាចបំផ្លាញដល់ ឬសសក់
ការទាញសក់តឹងពេក ដូចជាការចងសក់ទៅក្រោយ សក់ក្រង និងធ្វើសក់ឱ្យរួញ អាចបំផ្លាញឬសសក់របស់អ្នក និងអាចធ្វើឱ្យសក់ផុយស្រួយ និងជ្រុះដាច់។ ការទាញពន្លាសក់ និងដាក់សក់ជាបំណែកៗពេលខ្លះអាចនាំអ្នកទៅរកភាពទំពែកផងដែរ ដោយសារតែទម្ងន់បន្ថែមរបស់ពួកវាទាញទៅលើសក់ដែលមានស្រាប់។ ការផ្លាស់ប្តូរម៉ូតសក់ជាធម្មតា អាចធ្វើឱ្យសក់ដុះមកវិញបាន។ ការទាញសក់ចងទៅក្រោយយ៉ាងតឹងក្នុងរយៈពេលយូរអាចនាំទៅរកភាពជ្រុះសក់ជាប់ជាប្រចាំ។
ការធ្វើសក់ជ្រុលហួសហេតុអាចធ្វើឱ្យសក់របស់អ្នកទន់ខ្សោយ
ការផ្លុំសក់ កៀបសក់ត្រង់ លៀបពណ៌សក់ និងប្តូរពណ៌សក់ ថែមទាំងការសិតសក់ហួសហេតុពេក ទាំងអស់នេះអាចបំផ្លាញស្រទាប់ផ្នែកខាងក្រៅនៃសក់។ នៅពេលដែលផ្នែកមូលដ្ឋានគ្រឹះខាងក្នុងនៃសក់ ត្រូវបានបង្ហាញឡើងនោះសក់របស់អ្នកនឹងស្ងួត និងរេចរិល។ ទោះបីជាវាមិនបណ្តាលឱ្យមានការបំផ្លាញជាអាចិន្ត្រៃយ៍ដល់សុខភាពរបស់អ្នកក៏ដោយ ជម្រើសតែមួយរបស់អ្នកដើម្បីទទួលបានសក់មានសុខភាពល្អនោះគឺអ្នកត្រូវកាត់វាចេញ និងចាប់ផ្តើមឱ្យវាដុះឡើងវិញ។
ផលប៉ះពាល់ដែលមានភាពភ្ញាក់ផ្អើល
នៅក្នុងចំណោមឱសថទាំងឡាយ មាននៅក្នុងបញ្ជីថ្នាំដែលមានផលប៉ះពាល់នាំឱ្យមានការជ្រុះសក់មានដូចជា ថ្នាំប្រឆាំងជំងឺឈាមកក ថ្នាំបញ្ចុះកូឡេស្តេរ៉ូល ថ្នាំប្រឆាំងភាពទុក្ខព្រួយ ថ្នាំប្រឆាំងនឹងការរលាក និងថ្នាំសម្រាប់ភាពអស់រដូវ ថ្នាំពន្យាកំណើត និងថ្នាំអង់ទីប៊ីយូទិក។ ជាធម្មតា សក់នឹងដុះត្រលប់មកវិញនៅពេលដែលការប្រើប្រាស់ឱសថទាំងនោះត្រូវបានបញ្ឈប់ ប៉ុន្តែនៅក្នុងករណីខ្លះវាក៏នឹងមិនដុះមកវិញដែរ។
ការម៉ាស្សាស្បែកក្បាលអាចធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ល្អ
វាគ្មានភស្តុតាងណាដែលអាចបង្ហាញថា ការម៉ាស្សាស្បែកក្បាលរបស់អ្នកអាចកាត់បន្ថយការជ្រុះសក់ ឬធ្វើឱ្យស្ថានភាពស្បែកក្បាលរបស់អ្នកប្រសើរឡើងវិញនោះទេ ប៉ុន្តែវាពិតជាអាចធ្វើឱ្យអ្នករំសាយនូវសភាពស្ត្រេស។ ស្បែកក្បាលរបស់អ្នកគឺត្រូវបានគ្របដណ្តប់ដោយចុងសសៃប្រសាទ ដែលអាចធ្វើឱ្យអ្នកមានអារម្មណ៍ភ្ញោចជាខ្លាំងក្នុងការប៉ះ។ ការរឹតស្បែកក្បាលរបស់អ្នក អាចជួយបន្ថយនូវភាពតានតឹង។ ការម៉ាស្សាអាចជាគន្លឹះនៃការបញ្ចេញអរម៉ូនដែលធ្វើឱ្យមានអារម្មណ៍ល្អ ដូចជា ដូប៉ាមីន (dopamine) និង សេរ៉ូតូនីន (serotonin)។
ការវិភាគសក់គឺមិនអាចទុកចិត្តបាននោះទេ
មានក្រុមហ៊ុនជាច្រើនអះអាងថាពួកគេអាចវិភាគសក់ដើម្បីរកឃើញថាតើអ្នកមានកង្វះវីតាមីន ឬមានបញ្ហាសុខភាព។ ទោះបីជាការវិភាគសក់អាចរកឃើញពីជាតិពុលមួយចំនួនដូចជា សំណ ឬអាសេនិច គំហើញទាំងនេះ អាចមានភាពប្រែប្រួល និងផ្សេងៗគ្នា។ វត្ថុផ្សេងៗទៀតពីការបំពុលនៅក្នុងអាកាស និងសាប៊ូអាចមានផលប៉ះពាល់ដល់លទ្ធផលនៃការធ្វើតេស្ត។ សមាគមន៍ផ្នែកវេជ្ជសាស្ត្រនៃសហរដ្ឋអាមេរិកប្រឆាំងនឹងការធ្វើវិភាគដើម្បីកំណត់ពីការព្យាលបាល៕
