ក្នុងចុងឆ្នាំ ២០១៩ ស្រាប់តែមានការផ្ទុះវីរុសបង្កជំងឺរលាកសួតថ្មីចេញពីប្រទេសចិន ដែលបានធ្វើឲ្យប្រជាជនក្នុងប្រទេសនេះមានការឆ្លងយ៉ាងខ្លាំង ហើយក៏សម្លាប់មនុស្សអស់មិនតិចតែ ខណៈពេលដែលប៉ុន្មានខែចុងក្រោយនេះស្រាប់តែវាបានផ្ទុះយ៉ាងខ្លាំងក្នុងបណ្តាប្រទេសនៅអ៊ឺរ៉ុប និងសហរដ្ឋអាមេរិកបន្ថែមទៀត រួមទាំងប្រទេសកម្ពុជាយើងផងដែរ។ វីរុសប្រភេទនេះត្រូវបានគេឲ្យឈ្មោះថា SARS-CoV-2 ដែលបង្កជាជំងឺកូវីដ១៩។ ខណៈពេលដែលជំងឺកូវីដ១៩ខ្លះមានលក្ខណៈតិចតួចក៏ដោយ តែខ្លះទៀតអាចមានបញ្ហាពិបាកដកដង្ហើម រលាកសួត និងខ្សោយផ្លូវដង្ហើមតែម្តង។ (អាន:ស្បែកកូនរបស់អ្នកនឹងស្អាតហើយមិនរមាស់បើធ្វើតាមវិធីនេះ តើកូនស្រីរបស់អ្នកចេះតែរមាស់ស្បែកមែនទេ?)សម្រាប់មនុស្សចាស់ និងអ្នកមានជំងឺក្នុងខ្លួនស្រាប់គឺប្រឈមខ្ពស់នឹងជំងឺនេះកាន់តែធ្ងន់ធ្ងរ។ ដោយសារតែជំងឺនេះឆ្លងខ្លាំងតាមរយៈផ្លូវដង្ហើម ដូច្នេះតើការពាក់ម៉ាសពេទ្យដែលប្រជាជនយើងពាក់រាល់ថ្ងៃពិតជាមានប្រសិទ្ធភាពការពារយើងពីជំងឺកូវីដ១៩ដែរទេ?
នៅពេលយើងនិយាយអំពីម៉ាសបិតមុខសម្រាប់បង្ការជំងឺកូវីដ១៩ ខ្ញុំសូមលើកឧទាហរណ៍តែម៉ាសពីរប្រភេទទេនោះគឺ៖
- ម៉ាសពេទ្យធម្មតា
- ម៉ាស N95
ម៉ាសពេទ្យធម្មតា
ម៉ាសប្រភេទនេះគឺជាម៉ាសដែលប្រើហើយត្រូវបោះចោល ជាម៉ាសដែលធូរ អាចគ្របមុខ ច្រមុះ និងចង្កាបាន។ ជាធម្មតាវាត្រូវបានគេប្រើប្រាស់ដើម្បី៖
- ការពារពីស្ព្រាយ និងដំណកដែលមានទំហំធំៗ
- បង្ការការរាលដៃនៃការបញ្ចេញសារធាតុក្នុងផ្លូវដង្ហើមដែលអាចឆ្លងខ្លាំងពីអ្នកមានជំងឺមកអ្នកពាក់ម៉ាស ឬមនុស្សជុំវិញខ្លួន។
ម៉ាសពេទ្យត្រូវបានបង្កើតឡើងច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែម៉ាសបែបនេះច្រើនតែសំប៉ែត និងខ្សែរឹងនៅខាងលើសម្រាប់បត់លើក្តោងច្រមុះបាន។
ម៉ាស N95
វាជាប្រភេទម៉ាសដែលតឹងខ្លាំង។ វាអាចការពារពីស្ព្រាយ និងដំណក់ទឹកធំៗ ហើយក៏អាចមានសមត្ថភាពច្រោះកំទិចកំទីតូចបំផុតរហូតដល់ ៩៥ភាគរយឯណោះ ដោយមានទាំងវីរុស និងបាក់តេរីផងដែរ។ ម៉ាសប្រភេទនេះមានលក្ខណៈជារង្វង់ ឬពងក្រពើ ហើយត្រូវបានបង្កើតឡើងដើម្បីបិតមុខឲ្យតឹងតែម្តង។ ធម្មតាម៉ាសនេះមិនអាចពាក់ត្រូវមុខមនុស្សគ្រប់គ្នាទេ គឺត្រូវការតេស្តសិនទើបអាចប្រើប្រាស់បាន ហើយមានប្រសិទ្ធភាពការពារបានល្អ។
ដូច្នេះតើការពាក់ម៉ាសនៅមុខនេះអាចការពារវីរុសកូរ៉ូណាបានដែរទេ?
វីរុសកូរ៉ូណាថ្មីរាលដាលពីមនុស្សម្នាក់ទៅម្នាក់ទៀតតាមរយៈដំណក់ផ្លូវដង្ហើមតូចៗ។ រឿងនេះកើតឡើងបាននៅពេលមនុស្សម្នាក់ដកដង្ហើមចេញដោយវីរុសមកខាងក្រៅ ក្អក ឬកណ្តាសដែលធ្វើឲ្យវីរុសសាយភាយមកក្រៅ។ អ្នកក៏អាចឆ្លងវីរុសនេះតាមរយៈការដកដង្ហើមចូលដោយវីរុសដែលកំពុងតែស្ថិតក្នុងបរិយាកាសដែរ។
លើសពីនេះទៅទៀត ដំណក់ផ្លូវដង្ហើមដែលផ្ទុកវីរុសអាចទុំនៅលើកន្លែងឬរបស់របរដែលអាចប៉ះបាន។ ការប៉ះពាល់កន្លែងដែលមានមេរោគទុំនៅបែបនេះ ហើយយកដៃនោះទៅប៉ះភ្នែក ច្រមុះ ឬមាត់សុទ្ធតែអាចនាំឲ្យមានការបង្ករោគបានទាំងអស់។
សម្រាប់ម៉ាសពេទ្យវិញគឺមិនអាចការពារអ្នកពីការបង្ករោគដោយវីរុសកូរ៉ូណាថ្មីនេះឡើយ។ នេះមិនមែនត្រឹមតែមកពីម៉ាសនេះគ្មានតម្រងច្រោះវីរុសដែលតូចៗបានទេ តែការលេចខ្យល់របស់ម៉ាសនេះក៏កើតឡើងនៅចំហៀងៗនៃម៉ាសដែរនៅពេលអ្នកដកដង្ហើមចូល។
ម៉ាស N95 អាចការពារអ្នកពីដំណកដង្ហើមបានរួមទាំង វីរុសកូរ៉ូណាថ្មីផង។ ប៉ុន្តែថ្មីៗនេះ CDC មិនបានណែនាំឲ្យប្រើម៉ាសនៅក្រៅពីវិស័យសុខាភិបាលទេដោយសារតែ៖
- ម៉ាសនេះគួរតែធ្វើតេស្តសិនមុននឹងដាក់ឲ្យប្រើប្រាស់ដើម្បីត្រូវមុខល្អ។ ការដែលពាក់មិនបានត្រឹមត្រូវដែលនាំឲ្យមានខ្យល់ចេញចូល ឬប្រហោង នោះវានឹងបន្ថយប្រសិទ្ធភាពរបស់វាបាន។
- ដោយសារតែម៉ាសនេះតឹង ដូច្នេះវាអាចនឹងងាយនឹងមិនមានផាសុកភាពឡើយនៅពេលពាក់វាម្តងៗ
- ចំពោះការផ្គត់ផ្គង់ម៉ាសនេះវិញគឺមានដែនកំណត់ ហើយក៏ប្រើច្រើនជាងគេសម្រាប់បុគ្គលិកសុខាភិបាលទេ
វិធីសាស្រ្តផ្សេងៗទៀតក្នុងការបង្ការជំងឺកូវីដ១៩៖
- លាងសម្អាតដៃជាញឹកញាប់។ ចូរប្រើប្រាស់សាប៊ូ និងទឹក ឬទឹកលាងដៃមានជាតិអាកុល
- អនុវត្តការរស់នៅឆ្ងាយពីកន្លែងមានមនុស្សច្រើន។ (អាន:ថ្នាំងងុយគេង ពេលអ្នកគួរប្រើ)ចូរចៀសវាងការទាក់ទងជាមួយអ្នកមានជំងឺនិងនៅផ្ទះបើសិនជាមានករណីជំងឺកូវីដ១៩ច្រើនក្នុងសហគមន៍របស់អ្នក
- ចូរចាំថា បើអ្នកចង់ប៉ះមុខបានលុះត្រាតែដៃលាងសម្អាតស្អាតល្អហើយ៕