ជំងឺផ្តាសាយគឺជាការបង្ករោគនៅផ្លូវដង្ហើមមួយប្រភេទដែលបង្កឡើងដោយវីរុសផ្តាសាយ Influenza ។ វាអាចឆ្លងពីមនុស្សម្នាក់ទៅមនុស្សម្នាក់ទៀតតាមរយៈដំណក់ទឹកផ្លូវដង្ហើមរបស់អ្នកជំងឺដែលបញ្ចេញក្នុងមជ្ឈដ្ឋានជុំវិញខ្លួន។(អាន:ស្បែកកូនរបស់អ្នកនឹងស្អាតហើយមិនរមាស់បើធ្វើតាមវិធីនេះ តើកូនស្រីរបស់អ្នកចេះតែរមាស់ស្បែកមែនទេ?) អ្នកខ្លះមានអាការៈជំងឺនេះស្រាល តែខ្លះទៀតមានលក្ខណៈធ្ងន់ធ្ងរ រហូតដល់គម្រាមគំហែងដល់អាយុជីវិតក៏មាន។
ការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយអាចធ្វើបានជារៀងរាល់ឆ្នាំដើម្បីជួយការពារខ្លួនពីជំងឺនេះ។ វាក៏ជួយការពារប្រភេទមេរោគជំងឺផ្តាសាយបានបីទៅបួនប្រភេទផងដែរ។ យ៉ាងណាមិញ មជ្ឈមណ្ឌលសម្រាប់គ្រប់គ្រង និងបង្ការជំងឺ CDC បានណែនាំថា មនុស្សគ្រប់គ្នាអាយុចាប់ពី ៦ខែឡើងទៅគួរតែចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយជារៀងរាល់ឆ្នាំ។ ប៉ុន្តែតើមានអ្វីកើតឡើងទៅបើសិនជាអ្នកផ្តាសាយរួចហើយ? តើនៅតែអាចចាក់បានទៀតដែរទេ?
វាពិតជាមានសុវត្ថិភាពណាស់ក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តល់ជំងឺផ្តាសាយបើសិនជាអ្នកឈឺជំងឺតិតួចរួមទាំង ជំងឺផ្តាសាយ ការបង្ករោគនៅប្រហោងឆ្អឹងមុខ និងរាករូសតិចតួច។ ប៉ុន្តែរឿងដ៏សំខាន់មួយដែលត្រូវចាំគឺប្រាប់គ្រូពេទ្យឲ្យដឹងផង ព្រោះគាត់នឹងសម្រេចបានថា អ្នកគួរពន្យាពេលចាក់វ៉ាក់សាំងនេះសិនឬអត់។
ទារក និងក្មេងៗ
វាពិតជារឿងសំខាន់ណាស់ដែលក្មេងៗត្រូវទទួលបានការចាក់វ៉ាក់សាំងរបស់ពួកគេទៀងពេលវេលាដែលបានកំណត់ដើម្បីការពារពួកគេពីជំងឺឆ្លងដែលធ្ងន់ធ្ងរ។ ក្មេងអាយុចាប់ពី ៦ខែឡើងទៅអាចទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយបាន។ វាពិតជាមានសុវត្ថិភាពណាស់ក្នុងការចាក់វ៉ាក់សាំងនេះទោះបីជាពួកគេមានជំងឺតិចតួចជាប់ខ្លួនក៏ដោយ។ ក្មេងអាចទទួលការចាក់វ៉ាក់សាំងបានទោះបីជាពួកគេ៖
- ក្តៅខ្លួនស្ទិញ (៣០អង្សារ)
- ហៀរសម្បោរ
- ក្អក
- រាករូសតិចតួច
- ផ្តាសាយ ឬមានការបង្ករោគនៅត្រចៀក។
បើសិនជាកូនអ្នកទើបតែឈឺថ្មីៗ ហើយមិនច្បាស់ថាពួកគេគួរចាក់វ៉ាក់សាំងឬអត់នោះ ចូរពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យជាមុនសិន។
ការប្រឈមមុខ
អ្នកប្រហែលជាបារម្ភថាការចាក់វ៉ាក់សាំងពេលកំពុងតែឈឺអាចនាំឲ្យថយចុះការការពារខ្លួនបាន ដោយសារតែប្រព័ន្ធភាពស៊ាំកំពុងតែរវងល់ប្រឆាំងនឹងការបង្ករោគ។ ប៉ុន្តែការមានជំងឺតិចតួចមិនគួរណាប៉ះពាល់ដល់របៀបដែលរាងកាយមានប្រតិកម្មនឹងវ៉ាក់សាំងឡើយ។ ទោះហបីជាយ៉ាងណាក៏ដោយ ការសិក្សាបានបង្ហាញថា ការដែលមានជំងឺតិចតួចនៅពេលចាក់វ៉ាក់សាំងគឺមិនមានអ្វីប៉ះពាល់ដល់ការឆ្លើយតបរបស់រាងកាយចំពោះវ៉ាក់សាំងឡើយ។
ការប្រឈមមុខមួយនៃការចាក់វ៉ាក់សាំងក្នុងពេលមានជំងឺនោះ គឺពិបាកវិនិច្ឆ័យថាជំងឺអ្នកបង្កឡើងដោយវ៉ាក់សាំង ឬជំងឺដែលមានក្នុងខ្លួនស្រាប់។ ឧទាហរណ៍ តើការក្តៅខ្លួននោះកើតឡើងដោយសារជំងឺក្នុងខ្លួន ឬប្រតិកម្មរបស់វ៉ាក់សាំង។
ផលរំខាន
វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយមិនអាចធ្វើឲ្យអ្នកកើតជំងឺផ្តាសាយឡើយ។ នេះដោយសារតែវាមិនផ្ទុកទៅដោយវីរុសមានជីវិត។ ប៉ុន្តែវានៅតែមានផលវិបាកធ្ងន់ធ្ងមួយចំនួនក្រោយពីចាក់រួច ប៉ុន្តែវាកើតឡើងរយៈពេលខ្លីប៉ុណ្ណោះដូចជា៖
- ឡើងក្រហម ហើម ឬឈឺចាប់នៅកន្លែងចាក់
- ឈឺចាប់
- ឈឺក្បាល
- ក្តៅខ្លួន
- អស់កម្លាំង
- ឈឺក្រពះ
- ខ្យល់គរជាដើម។
ពេលណាដែលអ្នកមិនគួរចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយ?
អ្នកដែលមិនគួរចាក់វ៉ាក់សាំងបង្ការជំងឺផ្តាសាយមានដូចជា៖
- ក្មេងអាយុតិចជាង ៦ខែ
- អ្នកដែលមានប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរ ឬគម្រាមគំហែងដល់អាយុជីវិត(អាន:ថ្នាំងងុយគេង ពេលអ្នកគួរប្រើ)
អ្នកក៏គួរតែពិគ្រោះជាមួយគ្រូពេទ្យដែរមុនពេលចាក់វ៉ាក់សាំងនេះបើសិនជា៖
- មានប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរនឹងស៊ុត
- មានប្រតិកម្មធ្ងន់ធ្ងរនឹងសមាសធាតុទាំងឡាយរបស់វ៉ាក់សាំង
- មានជំងឺ Guillain-Barre Syndrome៕